Duurzame burgerinitiatieven en democratische legitimatie (afgerond)
- Start: 2015
- status: afgerond
Het project heet voluit: Duurzame burgerinitiatieven en democratische legitimatie: nieuwe verhoudingen tussen burgers en overheid. Een regionaal leer- en onderzoeksconsortium. In dit project, afgerond in 2019, onderzochten we het verloop van interacties tussen gemeenten en burgerinitiatieven in de nieuwe gemeentelijke constellatie waarin burgerinitiatieven een grotere rol krijgen. De initiatieven werden bekeken vanuit criteria van democratische legitimatie en duurzaamheid van beleid.
Beschrijving
Hoe duurzaam zijn burgerinitiatieven in zorg en welzijn? Kunnen kwetsbare burgers op hen rekenen als de overheid zich terugtrekt, ook voor de langere termijn? Mag daar iets tegen overstaan in termen van subsidie? Hoe rechtvaardig is het als informele initiatieven ondersteund worden ten koste van professionele aanbieders? Over deze en ander vragen gaat het SURF-project onder leiding van Evelien Tonkens (UvH).
In Nederland zijn er steeds meer burgers die zich inzetten voor de zorg en het welzijn in de eigen buurt of wijk. Dat past goed in het bestaande beleid, waarin steeds meer verwacht wordt van burgers. Als overheidstaken en -verantwoordelijkheden (tot op zekere hoogte) worden overgedragen aan burgerinitiatieven die vaak een meer informeel en spontaan karakter hebben, wat betekent dit dan voor de houdbaarheid van het beleid?
Er is nog niet veel bekend over de duurzaamheid van initiatieven en welke factoren daarop van invloed zijn. Wat zijn condities voor duurzame inzet van initiatiefnemers? Daarnaast dienen zich vragen aan over de verhouding tussen inwoners en de gemeente. Hoe verhoudt de participatieve democratie zich tot de representatieve democratie? Hoe krijgen interacties tussen gemeenten, burger- en burgerinitiatieven vorm in de veranderende gemeentelijke constellatie waarin burgerinitiatieven een grotere rol spelen?
Onderzoekers
Projectleider was prof. dr. Evelien Tonkens. Zij werkte samen met onderzoekers Maria van der Harst en dr. Femmianne Bredewold.
Partners
Dit project was een samenwerking van Universiteit voor Humanistiek, Movisie, Landelijk Samenwerkingsverband Actieve Bewoners, Gemeente Landerd, Gemeente Bernheze, Gemeente Sint Michielsgestel en Gemeente Boxtel.(Mede)financiering
Het project is gefinancierd door NWO (eerste rond VerDuS SURF Pop Up 2017) in een financieringsronde voor kleine, kortlopende projecten die passen binnen de thematiek van het zogenaamde VerDuS-programma Smart Urban Regions of the Future (SURF).
Verwachte resultaten
Nieuwe rollen voor gemeentenTonkens: "Ons consortium bestaat uit vijf gemeenten in de provincie Noord-Brabant: Landerd, Bernheze, Sint-Michielsgestel, Boxtel en Helmond, het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA), Movisie en de Universiteit voor Humanistiek. De gemeenten die bij het project betrokken zijn, willen graag leren op welke manieren ze ruimte kunnen bieden aan burgerinitiatieven en hoe ze hun nieuwe rol rond deze initiatieven kunnen vormgeven. Wat zijn voorwaarden voor de vernieuwing van de lokale democratie en de duurzaamheid van actief burgerschap?"
Het onderzoeksteam voert kwalitatief onderzoek uit om vier soorten interacties op lokaal niveau te verkennen. Het gaat om de interactie tussen gemeenteraad en het college van B&W enerzijds en burgerinitiatieven anderzijds; de tweede vorm van interactie is die tussen (gemeente) ambtenaren en burgerinitiatieven, de derde die tussen burgers en burgerinitiatieven en de vierde die tussen actief betrokken burgers binnen initiatieven.
Leergemeenschap
Tonkens: "Wij willen het opdoen en uitwisselen van ervaringen tussen alle deelnemende partijen mogelijk maken en publicaties en aanbevelingen opleveren waar de praktijkpartijen ook echt mee aan de slag kunnen. Samen met de maatschappelijke partners zal een 'leergemeenschap' worden gevormd die in totaal vijf keer samenkomt - verdeeld over het jaar. Elk van de vijf gemeenten wordt vertegenwoordigd door een wethouder, een ambtenaar en een burger."Zie ook
https://www.verdus.nl/project/duurzame-burgerinitiatieven/
Contact
Evelien Tonkens, E.Tonkens@UvH.nl.
In dit project onderzoeken we het verloop van interacties tussen gemeenten en burgerinitiatieven in de nieuwe gemeentelijke constellatie waarin burgerinitiatieven een grotere rol krijgen.