Eredoctoraten
2024
Op 24 januari 2024 zijn tijdens onze 35e Dies Natalis eredoctoraten uitgereikt aan Kristján Kristjánsson en Sheila Sitalsing.
Sheila Sitalsing is econoom, journalist en lid van de Raad voor de Journalistiek. Ze werkte voor onder meer De Volkskrant, Het Oog op Morgen en One World. Ze won in 2013 de Heldringprijs voor politieke verslaggeving. Erepromotor Menno Hurenkamp licht toe: “Sheila Sitalsing is zichtbaar en hoorbaar in het publieke debat als zeer goed geïnformeerde critica van bureaucratische uitwassen rondom bijvoorbeeld de toeslagenaffaire en de zelfgenoegzame cultuur rondom onder andere vraagstukken van diversiteit en integratie. Ze schakelt moeiteloos van detailkritiek op besluitvorming rond de Belastingdienst naar de problematische omgang van Nederland met het koloniale verleden. Ze weet door een combinatie van toon en inhoud een plek in het maatschappelijk debat te verwerven voor verschillende groepen die niet vanzelfsprekend zelf aan het woord komen. Ze kiest er daarbij voor om de macht te bevragen en zich niet te verliezen in de kritiek op de randverschijnselen. Tegelijkertijd is ze bijzonder goed in staat om ondanks scherpe kritiek geen mensen van zich te vervreemden.”
Prof. dr. Kristján Kristjánsson is hoogleraar Character Education and Virtue Ethics aan de Universiteit van Birmingham en adjunct-directeur van het Jubilee Centre for Character and Virtues. Ook heeft hij een deeltijdaanstelling als hoogleraar aan de Universiteit van IJsland en Boston College. Hij ziet zichzelf als ‘bruggenbouwer tussen filosofie en sociale wetenschappen’. Erepromotor Doret de Ruyter licht toe: “Het indrukwekkende wetenschappelijke werk van Kristján Kristjánsson omvat de academische terreinen van morele educatie, morele psychologie, morele filosofie en onderwijsfilosofie. Doordat hij in staat is om deze vakgebieden op een vruchtbare manier te combineren, is zijn werk altijd weer verrassend en vernieuwend. Zijn onderzoeksonderwerpen hebben allemaal op enigerlei wijze betrekking op de centrale waarden van het humanisme, zoals empathie, rechtvaardigheid, vriendschap, morele emoties, wijsheid en onderwijs.”
2019
Op 29 januari 2019 zijn tijdens onze 30e Dies Natalis eredoctoraten uitgereikt aan George Fitchett, Philip Kitcher en Hartmut Rosa.
George Fitchett is professor en hoofd van de onderzoeksafdeling geestelijke verzorging in het Department of Religion, Health & Human Values van Rush University in Chicago. Hij is een van de pioniers op het terrein van onderzoek naar geestelijke verzorging in de Verenigde Staten. Met een lange staat van dienst als geestelijk verzorger, opleider en supervisor heeft hij zich ontwikkeld tot een van de meest vooraanstaande onderzoekers op dit terrein.
Lees de laudatio van prof. dr. Carlo Leget voor prof. dr. Fitchett.
Philip Kitcher is John Dewey Professor of Philosophy aan de Columbia University in New York. Hij is een breed georiënteerde filosoof, zowel in onderzoek als onderwijs, die eveneens goed thuis is in andere wetenschapsgebieden, met name de biologie. Zo heeft hij ook met Frans de Waal samen onderzoek verricht. Hij houdt zich momenteel bezig met de ethische en politieke beperkingen van wetenschappelijk onderzoek, de ontwikkeling en geschiedenis van altruïsme en moraliteit en de ogenschijnlijke strijd tussen wetenschap en religie. Lees de laudatio van prof. dr. Joachim Duyndam voor prof. dr. Kitcher.
Hartmut Rosa is professor aan de Friedrich Schiller Universiteit van Jena en directeur van het gerenommeerde Max-Weber-Kolleg van de Universiteit van Erfurt. Hij is een van de meest toonaangevende intellectuelen van dit moment. In Nederland is hij onder andere bekend door zijn essay Leven in tijden van versnelling. Rosa geeft een intrigerende interpretatie van onze samenleving door deze te typeren als onderhevig aan sociale versnelling. Versnelling leidt in zijn analyse tot vervreemding: we raken steeds verder van onszelf verwijderd. Zijn werk is veelvoudig vertaald en bekroond. Rosa geniet veel erkenning onder sociologen en filosofen. Lees de laudatio van prof. dr. Evelien Tonkens voor prof. dr. Rosa.2014
Tijdens de 25e verjaardag van de universiteit werden er eredoctoraten uitgereikt aan Nobelprijswinnaar Amartya Sen, Joan Tronto en Carol Ryff.
Prof.dr. Amartya Sen is hoogleraar filosofie en economie aan Harvard University. In 1998 kreeg hij de Nobelprijs voor Economie en van 1998 tot 2004 was hij Master of Trinity College in Cambridge. Hij is een veelzijdig academicus en invloedrijk denker. Een veelgebruikte benadering van hem is de zogenaamde Capability approach, een filosofisch model om over vrijheid en gelijkheid na te denken. Ook stond hij aan de wieg van een van de belangrijkste alternatieve welvaartsmetingen, de Human Development Index van de Verenigde Naties. Sen schreef onder andere Development as Freedom, Rationality and Freedom, The Argumentative Indian, Identity and Violence. In 2009 verscheen van zijn hand het alom geprezen The idea of Justice, dat dit jaar in Nederland is uitgegeven met de titel Het idee van rechtvaardigheid. Lees de toespraak van Amartya Sen.
Lees de laudatio van prof.dr. Hans Alma en Henk Manschot voor prof.dr. Amartya Sen.
Psychologe prof.dr. Carol Ryff is hoogleraar aan de University of Wisconsin en directeur van het Institute on Aging, waar ze onder meer het onderzoeksproject MIDUS coördineert, een longitudinale studie naar ouder worden. In deze studie wordt zowel gekeken naar sociale, als psychologische, gedragsmatige en biologische factoren, die een rol spelen in het ouder worden. Ryff ontwikkelde een eigen concept van welzijn (well-being), dat ook gebruikt wordt in theorievorming over zingeving. Haar theorie speelt vaak een rol in multidisciplinair onderzoek naar thema’s als welzijn, gezondheid, weerbaarheid en goed ouder worden. Lees de laudatio van prof. dr. Peter Derkx voor prof. dr. Carol Ryff.
Prof.dr. Joan Tronto, werkzaam aan de vakgroep politicologie van de Universiteit van Minnesota, schreef in 1993 het invloedrijke Moral Boundaries. Ze is vooral bekend vanwege haar theorie van de zorgethiek, waarin ze een aantal tekorten blootlegt van de algemene ethische theorie. Haar interdisciplinaire concept van zorg is vooral ook een politiek concept. Zorg is volgens Tronto de ethische kern van democratie: het construeren van samenleven, waarbij mensen altijd zorg-gever en zorg-ontvanger zijn. Lees de laudatio van prof.dr. Carlo Leget voor prof.dr. Joan Tronto.
2009
Prof. dr. Frans de Waal
Frans de Waal was hoogleraar psychologie aan de Emory-universiteit in Atlanta en directeur van het veldstation van het Yerkes National Primate Research Center. Hij verwierf wereldfaam met zijn onderzoek naar het gedrag van apen. Hij zag onze moraal niet als een laagje vernis over een bruut en beestachtig innerlijk, moraal heeft diepe evolutionaire wortels. Frans de Waal overleed in maart 2024 op 75-jarige leeftijd.
Prof. dr. Sarah Blaffer Hrdy
Sarah Blaffer Hrdy is primatologe en antropologe en emeritus hoogleraar aan de University of California, Davis. Haar werk op het gebied van evolutietheorie kenmerkt zich door multi-, inter- en transdiscipline, en haar feministisch perspectief en de daaruit voortvloeiende gerichtheid op menselijke waarden maken haar werk van grote waarde voor twee belangrijke thema's van de humanistiek; zingeving en humanisering in menselijke relaties, organisaties en de maatschappij. Lees de laudatio van Peter Derkx.
Prof. dr. Patricia de Martelaere
Patricia de Martelaere was een Belgische filosofe en schrijfster en hoogleraar aan de Universiteit van Leuven. Zij is in 2009 overleden. De manier waarop zij in haar werk verbindingen wist te leggen tussen filosofie en levenspraktijk is van directe relevantie voor de studie van zingeving en humanisering zoals wij die in de humanistiek betrachten. Haar invalshoek stelde existentiële vragen rondom leven en dood op scherp. Zij liet zien dat de prettige UvH-leus ‘De mooiste studie is de mens’, ons niet mag afleiden van de pijn en het ongemak waarmee het menselijk leven vaak gepaard gaat. Lees de laudatio van Hans Alma.
2004
Prof. dr. Otto Duintjer
Otto Duintjer ontving het eredoctoraat vanwege zijn werk op het grensvlak van filosofie en spiritualiteit. De universiteit acht dit werk van grote wetenschappelijke en maatschappelijke betekenis, mede gezien de verbinding die Duintjer legt tussen humanisme en spiritualiteit. Otto Duintjer (1932) was van 1970 tot 1987 hoogleraar Kennisleer en Metafysica aan de Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1987 tot aan zijn emeritaat in 1997 had hij de opdracht Filosofie en Spiritualiteit aan dezelfde universiteit. Otto Duintjer is in november 2020 op 88-jarige leeftijd overleden.
Prof. dr. Seyla Benhabib
Seyla Benhabib (Istanbul, 1950) is Eugene Meyer Professor of Political Science and Philosophy aan Yale University. Eerder was zij verbonden aan Harvard University (1993-2000) en de New School for Social Research (1991-93). In de zomer van 2000 bekleedde Benhabib de Baruch de Spinoza leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam. Zij ontving het eredoctoraat vanwege haar grote verdiensten op het gebied van de sociale theorie, in het bijzonder de kritische theorie en feministische visie.
1999
Prof. dr. Rudi van den Hoofdakker (alias Rutger Kopland)
Nederlands dichter en schrijver Rutger Kopland (overleden in 2012) ontving het eredoctoraat vanwege zijn belang voor de verwoording van menselijke waarden en zijn verschillende vormen van kennis, zoals de therapeutische en de biologische enerzijds (een multidisciplinaire benadering van de mens), en het belang van de dichtkunst anderzijds. Henk Manschot: "Wie toegang zoekt tot de menselijkheid van de mens, gaat bij méér taalspelen te rade dan het wetenschappelijke alleen. Het is boeiend om daarover zowel de psychiater als de dichter te horen."
Prof. dr. Martha Nussbaum, hoogleraar ethiek en rechtsfilosofie is verbonden aan de Universiteit van Chicago.
De Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum ontving het eredoctoraat in 1999 vanwege haar expertise en kennis van het culturele erfgoed dat tot de voedzaamste bronnen behoort van het Europees humanisme. Henk Manschot: "Het geheim en de aantrekkingskracht van haar werkwijze is dat zij centrale thema's uit de humaniora, zoals het zoeken naar geluk, naar wat het 'goede' leven is, vruchtbaar maakt voor hedendaagse vraagstukken die ook de humanistiek in hoge mate aangaan: vraagstukken die betrekking hebben op wat menswaardig leven is."
“We zijn 25 jaar. Dat is jong voor een universiteit, zeker in een cultuur waarin de leeftijd van instellingen veel aanzien geeft. Maar 25 jaar is een prachtige leeftijd: we zijn oud genoeg om volwassen te zijn, jong genoeg om onze idealen hoog te houden,” aldus verwelkomde rector Gerty Lensvelt-Mulders de aanwezigen bij de 25e Dies Natalis van de Universiteit voor Humanistiek woensdag 29 januari 2014. Tijdens de feestelijke plechtigheid werden eredoctoraten uitgereikt aan Nobelprijswinnaar prof.dr. Amartya Sen, Carol Ryff en Joan Tronto.