Meaningful Artistic Research: samenwerking UvH en HKU
De Universiteit voor Humanistiek en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht bundelen hun krachten, op het gebied van kunst en wetenschap. Hun samenwerking kent de naam Meaningful Artistic Research (MAR): betekenisvol artistiek onderzoek als verbindende factor.
Meaningful Artistic Research
Meaningful Artistic Research (MAR) bestendigt een duurzame samenwerking tussen de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) en de Universiteit voor Humanistiek (UvH) op het gebied van kunst en wetenschap. De samenwerking maakt het mogelijk om binnen de Graduate School van de UvH te promoveren op artistiek onderzoek. Daarnaast houdt MAR zich bezig met onderwijsinnovatie, fondsenwerving, publicaties, en het organiseren van bijeenkomsten en congressen. Ons doel is om kennis en creativiteit te delen en uit te groeien tot een breed en levendig platform voor onderzoekers, wetenschappers, kunstenaars, ontwerpers, curatoren, makers, studenten, docenten, studiebegeleiders en geïnteresseerden in het werkveld.
De kern van MAR is het uitvoeren van artistiek onderzoek, vanuit het besef dat kunst unieke vormen van kennis genereert die van belang zijn voor een zinvolle, humane samenleving. We willen betekenisvolle ervaringen creëren én interpreteren, in een maatschappij en tijdsgewricht waarin zorg voor elkaar en de wereld om ons heen steeds urgenter wordt.
Binnen MAR verkennen we vragen als: Wat is kennis en hoe wordt kennis gegenereerd, door makend te onderzoeken en onderzoekend te maken? Wat levert de ontmoeting tussen kunst en humanistiek op voor ons begrip van menselijkheid? Hoe draagt deze ontmoeting bij aan een waardige en betekenisvolle relatie met elkaar en met de wereld om ons heen?
Onderzoeksperspectieven
Onderzoek aan de HKU richt zich op creatieve maakprocessen. Er is ruimte voor experiment, voor praktijkgerichte en empirische methodologieën, en voor een werkwijze waarbij de onderzoekers zelf, als makers, deel uitmaken van het onderzoek. De lichtpunten van de HKU zijn leidend: zorg en welzijn, identiteit en inclusie, circulariteit en duurzaamheid. Aan de UvH richt onderzoek zich op urgente en actuele vragen in onze samenleving. De overkoepelende thema’s zijn humanisme, betekenisvol leven, en een rechtvaardige en zorgzame samenleving. Filosofische, sociaal- en geesteswetenschappelijke benaderingen worden hier gecombineerd.
MAR brengt beide perspectieven samen. Het onderzoek in, naar en via creatieve maakprocessen stimuleert om nieuwe manieren van nadenken over normen en waarden in de samenleving. Tegelijkertijd bieden uiteenlopende onderzoeksbenaderingen verdieping en context aan artistieke praktijken en omgekeerd.
Nieuws
- 6 juni 2025: Becoming Reoriented
- 23-25 januari 2025 : MAR op het grote internationale Care Ethics congres
- oktober 2024: Meaningful Artistic Research op de Future Health Expo
- juni 2024: Utrecht Pride: HKU en de UvH voorbij inclusie
- april 2024: Eerste bijeenkomst Morning with MAR
- april 2024: HKU en UvH varen samen mee tijdens Utrecht Pride op 1 juni
- juni 2023: UvH en HKU tekenen convenant
Promotietrajecten
De samenwerking biedt de mogelijkheid om een promotietraject met artistiek onderzoek uit te voeren. Het creatieve proces wordt erkend als geldige onderzoeksmethode, en het artistiek maakwerk telt mee in de beoordeling. De kunstpraktijk dient dus niet ter illustratie, maar vormt een integraal onderdeel van het onderzoekstraject. Momenteel lopen er meerdere promotietrajecten.
Marloeke van der Vlugt onderzoekt het belang van de tastzin. Haar promotieonderzoek naar aanraakbaarheid in en door kunst begint bij haar eigen kunstenaarspraktijk, waarin ze op zoek gaat naar een tactiel creatieproces met sculpturale, onvoorspelbare materialen en technieken. De artefacten die hieruit voortkomen, zoals de polyurethaan bolletjes met hun mysterieuze inhoud van natuurlijk gekleurd gips, deelt zij vervolgens met het publiek in interactieve performances. In een tijd waarin aanraken wordt geassocieerd met risico en taboe, zoekt Marloeke naar manieren om tactiele sensaties te activeren.
Simona Kicurovska onderzoekt hoe digitale automatiseringstechnologieën, zoals algoritmen en AI, het veld van grafisch ontwerp transformeren. Zij bevraagt wat ontwerpers wél kunnen doen en wat niet geprogrammeerd kan worden in digitale ontwerp systemen. Haar onderzoek richt zich op ‘designer manieren van kennis’, die bijdragen aan maatschappelijk verantwoorde betrokkenheid in tijden van geautomatiseerd, algoritmisch ontwerp.
Marielle Schuurman onderzoekt Co-creative Artistic Research Ecologies, die onderdeel zijn van het programma Creating Cultures of Care. In CARE-labs werken kunstenaars en ontwerpers samen met bewoners, cliënten, professionals, beleidsmakers, studenten en onderzoekers, rondom vragen als ‘wat betekent het om te leven met dementie?’ of ‘wat kan muziek betekenen voor verpleegkundigen, patiënten en hun naasten, na een ingrijpende operatie?’ Deze artistieke praktijken brengen niet alleen op individueel niveau, maar ook in de onderlinge relaties veel teweeg, voor alle betrokkenen. Hoe ontstaan hier nieuwe concepten en praktijken van zorg én kunst?
Op de hoogte blijven van MAR?
Meld je aan voor de nieuwsbrief
Betrokken medewerkers
UvH:
- Merel Visse, universitair hoofddocent
- Louis van den Hengel, universitair hoofddocent
- Robbert Hoogstraat, hoofd afdeling Onderzoek en Valorisatie
- Femke Keeren, junior docent
HKU:
- Nirav Christophe
- Judith Leest
- Walter van Andel
- Veerle Spronck
- Marloeke van der Vlugt
- Esther Willemse
- Simona Kicurovska
- Mariëlle Schuurman
Projectcoördinatie:
Marieke Folkers, marieke.folkers@hku.nl
Meer weten?
Mail naar Merel Visse, m.visse@uvh.nl
Hogeschool van de Kunsten Utrecht en Universiteit voor Humanistiek werken samen onder de noemer Meaningful Artistic Research. Het doel is gezamenlijk geïnspireerd onderzoek doen waarin benaderingen van kunst en wetenschap samenkomen.