Onderzoeksrapport 'Witte vlekken in democratische vernieuwing'
26 maart 2024
In onze kennis over burgerparticipatie focussen we veel op wie er mee doen en hoe dat geregeld is, maar minder op wat er met de resultaten gebeurt. In het onderzoeksrapport Witte vlekken in democratische vernieuwing bundelden en analyseerden Kors Visscher, Menno Hurenkamp en Evelien Tonkens van de Universiteit voor Humanistiek bestaande kennis over democratische vernieuwing in Europa. Je kunt het rapport downloaden.
Het afgelopen jaar voerden de onderzoekers een grondige overzichtsstudie uit naar burgerparticipatie-initiatieven in Europa, in opdracht van Charge, het nieuwe wetenschappelijk bureau van Volt. Het onderzoek omvat de Europese burgerparticipatie-initiatieven die de afgelopen tien jaar zijn beschreven in de wetenschappelijke literatuur. Ook de grijze literatuur, zoals beleidsstukken en overheidsrapporten, is meegenomen. Een dergelijk overzicht bestond nog niet eerder.
Om de diverse initiatieven te kunnen begrijpen en vergelijken, onderscheiden de onderzoekers succesfactoren binnen de drie fasen van democratische processen: input, throughput en output. In de inputfase draait het om de betrokken deelnemers, het doel en de thema's van de initiatieven. Bij throughput gaat het om de stappen van beraadslaging tot besluitvorming, en onder output worden de resultaten en de opvolging verstaan. Deze benadering helpt ook om conceptuele verwarring, zoals het onderscheid tussen een beraad en een forum, weg te nemen.
Het onderzoek laat ook zien waar de gaten vallen in de ontwerpen van democratische vernieuwing – het gaat daarbij erg veel over wié er mee doet (‘input’), en ook wel over hoe het proces van inspraak het beste verloopt (‘throughput’) maar weinig tot niet over wat er met de resultaten (‘output’) gebeurt. Kors Visscher: "Een belangrijk inzicht voor alle volksvertegenwoordigers, bestuurders en betrokken burgers bezig met participatie."
Kors Visscher doet promotieonderzoek naar de democratische legitimatie van burgerinitiatieven.
Menno Hurenkamp is politicoloog, hoogleraar ‘Democratie als Mensenwerk’ aan de Universiteit voor Humanistiek en een autoriteit op het gebied van de thema's burgerschap en democratie.
Evelien Tonkens is socioloog en hoogleraar ‘Burgerschap en Humanisering van de Publieke Sector’ aan de Universiteit voor Humanistiek. Met haar jarenlange ervaring in de wetenschap, politiek en beleidssector is ze een autoriteit op het gebied van burgerschap in Nederland.
In onze kennis over burgerparticipatie focussen we veel op wie er mee doen en hoe dat geregeld is, maar minder op wat er met de resultaten gebeurt. In het onderzoeksrapport Witte vlekken in Democratische vernieuwing bundelden en analyseerden Kors Visscher, Menno Hurenkamp en Evelien Tonkens van de Universiteit voor Humanistiek bestaande kennis over democratische vernieuwing in Europa. Je kunt het rapport downloaden.