Helpen scholierenverkiezingen jongvolwassenen om gewogen te stemmen? (afgerond)
- Start project: 2017
- Status: afgerond
Beschrijving
Internationaal onderzoek naar de burgerschapsontwikkeling van veertienjarigen in 24 landen laat zien dat
veertienjarigen in Nederland (nog steeds) relatief weinig weten over democratie en rechtsstaat: in vergelijking tot veertienjarigen in omringende landen zijn zij minder politiek betrokken, hechten zij weinig belang aan verkiezingen en zijn zij minder bereid om te gaan stemmen. Tegen deze achtergrond voerden Isolde de Groot (universitair docent Educatie aan de Universiteit voor Humanistiek) en Bram Eidhof een verkennend onderzoek uit naar de manier waarop scholen in Nederland aandacht besteden aan de scholierenverkiezingen, de schaduwverkiezingen die voorafgaan aan de officiële verkiezingen.
Tot op heden weten we weinig over de manier waarop scholen hier vorm aan geven. Welke ontwikkelingen streven docenten na? In hoeverre organiseren zij educatieve activiteiten rond de verkiezingen? In hoeverre betrekken zij leerlingen bij de organisatie? De onderzoekers verrichtten een surveystudie, om er achter te komen wat de huidige praktijken zijn en of deze verbeterd kunnen worden. Het onderzoek is uitgevoerd door de Universiteit voor Humanistiek en mede gefinancierd door ProDemos.
Onderzoekers
- dr. Isolde de Groot (projectleider)
- dr. Bram Eidhof (Instituut voor Publieke Waarden)
Partner
Instituut voor Publieke Waarden
(Mede)financiering
ProDemos
Resultaten
Het onderzoek wijst uit dat onderwijs rond scholierenverkiezingen zich voornamelijk richt op het bevorderen van basale politieke ontwikkelingen. Er is nog beperkt aandacht voor kritisch democratisch burgerschap. Het wijst tevens uit dat aandacht voor ingewikkelde leerdoelen significant verschilt tussen onderwijstypen. Een deel van de docenten zou graag meer willen bijdragen aan de politieke ontwikkeling van leerlingen via verschillende typen activiteiten, en meer willen bijdragen aan een democratische schoolcultuur via het versterken van leerling-betrokkenheid bij de organisatie van verkiezingen.
Op basis van deze bevindingen pleit het rapport voor:
- Het versterken van de schoolvisie op burgerschapsvorming;
- Het borgen (op beleidsniveau) van ruimte in het curriculum voor vakoverstijgend burgerschapsonderwijs en betekenisvolle leerling-betrokkenheid bij besluitvorming over schoolaangelegenheden;
- Meer ruimte in taakstelling voor onderwijsontwikkeling op dit gebied;
- Het versterken van aandacht in (post) initiële opleidingen voor relevante competenties en overleg tussen betrokken educatieve partners (waaronder leerlingen en docenten) over het type ontwikkelingen dat men wil stimuleren rond scholierenverkiezingen en gerelateerde politieke projecten, en wenselijke leeractiviteiten in dit kader.
Publicatie
Democratisch burgerschapsonderwijs & scholierenverkiezingen in Nederland: Een verkennend onderzoek naar de huidige en wenselijke organisatie van scholierenverkiezingen anno 2017 (download als pdf)
dr. Isolde de Groot (Universiteit voor Humanistiek) en dr. Bram Eidhof (Instituut voor Publieke Waarden)
Contact
Dr. Isolde de Groot, I.deGroot@UvH.nl.
Veel scholen in Nederland organiseren scholierenverkiezingen voorafgaand aan (inter)nationale en lokale verkiezingen. Zij hopen hiermee de betrokkenheid van jongeren bij de democratie en rechtsstaat te vergroten. In hoeverre lukt dat? Bekijk het onderzoek van Isolde de Groot en Bram Eidhof.