Ochtendprogramma

• Evelien Tonkens: De herontdekking van waarden in de publieke sector: nieuwe kansen voor geestelijk verzorgers?

Na dertig jaar neoliberalisme is er in de publieke sector een hernieuwde belangstelling voor waarden, zingeving en waardigheid. De nieuwe governancecode in de zorgsector verlangt bijvoorbeeld waardengedreven zorgorganisaties die bijdragen aan waardencreatie. Ook stellen lokale en landelijke overheden beleid steeds vaker in dienst van zingeving en waardigheid. Welke nieuwe kansen biedt dit voor geestelijke verzorging? Niet alleen in de traditionele werkvelden zoals zorg, justitie en defensie maar ook op andere terreinen waar zingeving, waardigheid en waardencreatie in het geding zijn, bijvoorbeeld arbeidsreintegratie, overgang naar pensioen of opvang van asielzoekers?

Evelien Tonkens is hoogleraar Burgerschap en Humanisering van de Publieke Sector aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht sinds mei 2014. Daarnaast is ze lid Raad van Toezicht van Mondriaan GGZ. Ze schreef een groot aantal artikelen en boeken over veranderende idealen en praktijken van burgerschap en de publieke sector, waaronder haar oratie Roeping, loyaliteit en gezag. De publieke sector na het neoliberalisme(2016). 

• Carlo Leget: Spiritual care als toekomst van de geestelijke verzorging

Terwijl de geestelijke verzorging als vak worstelt met vragen rondom wetenschappelijke onderbouwing en legitimering, heeft zich de afgelopen 20 jaar veelal vanuit medische en verpleegkundige hoek een interdisciplinaire beweging en onderzoeksveld ontwikkeld die een geweldige steun in de rug zouden kunnen zijn in deze zware tijden. Ik zal in mijn bijdrage betogen dat de geestelijke verzorging deze kans met beide handen moet aangrijpen. Daarbij zal ik tevens kritische geluiden verwerken die op dit moment in Duitsland klinken ten aanzien van mijn visie, in de hoop dat we tot een goed debat en vruchtbare aanpak in Nederland komen.
 

Carlo Leget is hoogleraar zorgethiek en bijzonder hoogleraar ethische en spirituele vragen in de palliatieve zorg aan de UvH. Hij is voorzitter van de werkgroep die de nieuwe IKNL-richtlijn spirituele zorg voor artsen en verpleegkundigen voorbereidt, en hij leidt samen met Joep van de Geer de spiritual care taskforce van de EAPC.​

• Kees de Groot: Het buitenkerkelijke succes van de christelijke zielzorg

Geestelijke verzorging is een construct uit de tweede helft van de twintigste eeuw, toen kerken en overheid werk begonnen te maken van een systeem waarbinnen zielzorgers van een beperkt aantal gezindten hun werk konden doen. Dit oligopolie is uitgegroeid tot een systeem waarbinnen vertegenwoordigers van uiteenlopende seculiere en religieuze levensbeschouwingen functioneren. In de zorgsector is zelfs enige ruimte gekomen voor geestelijk verzorgers die niet een bepaalde geestelijke stroming vertegenwoordigen. De verankering in gevestigde religies en levensbeschouwingen en in de vrijheid om uiting te geven aan je geloof maakt dit systeem opener dan het systeem van het monopolie en steviger dan de situatie waarin het pluralisme van de markt regeert. Het denken in termen van gezindten verdraagt zich echter moeizaam met een realiteit waarin een meerderheid zich niet gelovig noemt en zelfs gelovigen van meerdere markten thuis zijn. Hoe geestelijk verzorging te organiseren in een setting waarin zinvragen impliciet zijn?

Kees de Groot is socioloog en theoloog, universitair docent aan Tilburg School of Catholic Theology en redacteur van Religie & Samenleving. Hij deed onderzoek naar psychotherapie en religie, spirituele centra en de institutionele dynamiek van geestelijke verzorging.

Terug naar de site