Docs podcast 'Buitenstaanders' verhaalt over de blik van outsiders in bijzonder onderzoek

28 juli 2021

Wat zien een Heilsoldaat, een social designer en een drumleraar wat anderen niet zien? In opdracht van NTR en VPRO volgde journalist Mirjam van Biemen drie mensen die deelnamen aan een bijzonder onderzoeksproject: als buitenstaanders mochten ze twee jaar lang meekijken naar de zorg voor patiënten met een ernstige verstandelijke beperking. Het doel: blinde vlekken opsporen in de zorgverlening en creatieve oplossingen vinden die de patiënten verder helpen. Maar hoe open staat de zorg voor radicale, nieuwe ideeën? Het project rond de buitenstaanders in de zorg heet Wave en is een initiatief van de Universiteit voor Humanistiek, zorgaanbieders en het CCE - centrum voor consulatie & expertise. 

In de afgelopen jaren is er veel kennis en kunde ontwikkeld over de begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag. Toch blijken alle opgedane inzichten niet altijd toereikend. Nog steeds zitten zorgprofessionals zo af en toe met hun handen in het haar. Bovendien kreeg vanaf de jaren negentig een vorm van professionalisering de overhand, die ertoe leidde dat zorgverleners steeds minder werden uitgenodigd om hun ‘impliciete instrumentarium’ in te zetten hun dagelijks werk. Bij dat instrumentarium gaat het dan om bronnen zoals emoties, verbeelding, intuïtie en morele kennis. Dit is een gemiste kans, omdat juist die kennisbronnen grote waarde kunnen hebben in de omgang met moeilijk verstaanbaar gedrag.

Om weer meer ruimte te maken voor dat impliciete instrumentarium, ontwikkelde UvH-onderzoeker Gustaaf Bos samen met het Centrum voor Consultatie en Expertise het project WAVE. Het doel is om impliciete emoties, verbeelding, intuïtie en morele kennis expliciet te maken én er samen met de directbetrokkenen mee te experimenteren. Daarmee wil het project meer recht doen aan wat er voor iedereen in vastlopende situaties rondom moeilijk verstaanbaar gedrag echt toe doet: dat je je elke dag opnieuw met huid en haar en met alles wat je hebt verhoudt tot een hoog complexe, vaak moeilijk te beïnvloeden werkelijkheid. 

Beluister de podcast

Maker: Mirjam van Biemen; Techniek: Arno Peeters; Eindredactie: Jair Stein. DOCS is de documentaire-podcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Presentatie: Misha Melita.

Meer informatie

-Lees ook een verslag van UvH-onderzoeker Gustaaf Bos op Zorgethiek.nu: Ruimte voor nieuwe kennis-making

-Bekijk de projectpagina op onze website, en www.projectwave.nl

Wat zien een Heilsoldaat, een social designer en een drumleraar wat anderen niet zien? In opdracht van ntr en VPRO volgde journalist Mirjam van Biemen drie mensen die deelnamen aan een bijzonder onderzoeksproject: als buitenstaanders mochten ze twee jaar lang meekijken naar de zorg voor patiënten met een ernstige verstandelijke beperking. Het project rond de buitenstaanders in de zorg heet Wave en is een initiatief van de Universiteit voor Humanistiek, zorgaanbieders en het CCE - centrum voor consulatie & expertise.