Project WAVE: andere benadering van mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag (afgerond)

• Looptijd: 2019-2022
• Status: afgerond

Beschrijving

Emoties, verbeelding, intuïtie en morele kennis

De afgelopen jaren is er veel kennis en kunde ontwikkeld in de begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking en probleemgedrag. Helaas blijkt dat zorgprofessionals met enige regelmaat met hun handen in het haar zitten. Daarnaast krijgt sinds de jaren ’90 een bepaalde vorm van professionalisering langzaam maar zeker de overhand. Die trend leidt ertoe dat professionals steeds minder worden uitgenodigd om hun impliciete instrumentarium (zoals emoties, verbeelding, intuïtie en morele kennis) in te zetten in hun dagelijks werk. Deze kennisbronnen zijn van grote waarde in de omgang met situaties van probleemgedrag en het voorkomen van vastlopende situaties. 

Twaalf hoofdpersonen

Kennis en ervaringen van betrokkenen worden gevormd in een bepaalde (zorg)context. Die kennis en ervaringen zijn hooguit een deel van het verhaal van iemand met een verstandelijke beperking en probleemgedrag; de hoofdpersoon staat centraal. De ambitie is om 12 trajecten te starten rondom een hoofdpersoon, waarin er meer aandacht komt voor het impliciete instrumentarium. 

Inzet van outsider-onderzoekers

Binnen WAVE zetten we ‘outsider-onderzoekers’ in. Deze ‘outsider-onderzoekers’ zijn mensen zonder ervaringen in de professionele zorg, maar met een bijzondere professionele of persoonlijke achtergrond die een sterke invloed heeft (gehad) op de manier waarop zij in het leven staan en zich tot anderen verhouden. Dit maakt dat outsider-onderzoekers vanuit hun eigen vorming voor het eerst naar de situatie van de hoofdpersoon kijken, met als gevolg dat veel wat impliciet is voor de betrokken zorgprofessionals voor hen niet ‘gewoon’ is. Hierdoor kunnen zij zorgprofessionals uitdagen om op een andere manier na te denken en te spreken over handelwijzen, routines en aannames.

Meelopen van nieuwkomers

Binnen het werkveld is het common sense dat afgestudeerden in de overgang van opleiding naar werken een sterk socialisatieproces doormaken. De ervaring leert dat stagiaires of beginnende medewerkers zichzelf aanvankelijk van alles afvragen, maar al snel meegaan in de bestaande manieren van denken en doen. Deze snelle socialisatie is belangrijk voor de continuïteit van zorgprocessen, maar het zorgt er ook voor dat de alternatieve perspectieven op de omgang met mensen met probleemgedrag in vastlopende situaties niet verder worden verkend. Studenten krijgen binnen WAVE de gelegenheid om aan te sluiten bij de deelnemende casussen. Hiermee hopen wij dat zij, door de uitwisseling tússen en mét de outsider-onderzoekers, bemoedigd worden om hun eigen ‘frisse’ blik, vragen, twijfels en intuïties te blijven verkennen, articuleren en aanscherpen.

Onderzoekers

• Dr. Gustaaf Bos
• Dr. Vanessa Olivier-Pijpers (CCE)
• Dr. Klaartje Klaver (CCE)

Partners

• ASVZ
• Ipse de Bruggen
• Prisma
• Severinus
• Siza
• Vanboeijen

WAVE werkt verder samen met verschillende onderwijsinstellingen:

• Hogeschool van Amsterdam (Social Work) 
• Hogeschool Rotterdam Social Work en Verpleegkunde 
• Hogeschool Utrecht (Social Work) 
• Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HBO-V en Social Work) 
• Hogeschool Rotterdam (Social Work)
• Erasmus Universiteit (AVG Opleiding)

Daarnaast zijn KansPlus en Platform EVB+ betrokken gedurende het project.

(Mede)financiering

Project WAVE ontvangt subsidie van ZonMW vanuit het programma Langdurige Zorg en Ondersteuning.

Zie ook

• Website: projectwave.nl.  Hier kun je je ook inschrijven voor de nieuwsbrief van het project.
• https://publicaties.zonmw.nl/kennisontwikkeling-in-de-langdurige-zorg-en-ondersteuning/met-een-intermenselijke-bril-kijken-naar-complexe-zorg/
• Podcast: Falend Vooruit met Gustaaf Bos.
• Rondreizende expositie (2023)
• Publicatie: MENS! Complexe zorg door de ogen van buitenstaanders
• Een animatie van een van de outsiders:

Contact

Dr. Gustaaf Bos, g.bos@uvh.nl of Vanessa Olivier-Pijpers (CCE).

Het lukt niet altijd om mensen met een ernstige of matige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag op een bevredigende manier te ondersteunen. In dit project maken we meer ruimte maken voor impliciete instrumenten.