De Waardigheidscirkel
Welkom op deze pagina over ‘De Waardigheidscirkel’!
De Waardigheidscirkel nodigt uit na te denken en in gesprek te gaan over wat er nodig is om mensen, die op meerdere gebieden van hun leven problemen ervaren, op een waardige manier hulp en ondersteuning te bieden. Het is namelijk vaak niet duidelijk wat er precies met waardigheid bedoeld wordt, de Waardigheidscirkel kan hierin inzicht bieden.
De Waardigheidscirkel is bedoeld voor:
- Mensen die te maken hebben met meervoudige problematiek
- Hulpverleners die werken met cliënten met meervoudige problematiek
- Beleidsmakers, onderzoekers en andere geïnteresseerden
Het is ontwikkeld op basis van een onderzoeksproject, dat de Universiteit voor Humanistiek uitvoerde in samenwerking met de Gemeente Utrecht.
Het is allereerst behulpzaam om vier vormen van waardigheidsschending te onderscheiden. Mensen voelen zich niet waardig wanneer ze gezien of behandeld worden als
- leegte
- voorwerp
- kind
- monster
Tegenover de vier vormen van vernedering staan vier manieren om als waardig mens gezien of behandeld te worden, namelijk:
- deelname
- behandeld worden als uniek persoon in een unieke situatie
- als volwassene
- als vriend
Voorwerp – Uniek persoon
Voorwerp is de ervaring gezien of behandeld te worden als nummer of dossier in plaats van als een uniek persoon. Dit gebeurt wanneer gestandaardiseerde procedures en labels de overhand krijgt in interacties. In een intakegesprek voor hulp is er bijvoorbeeld alleen aandacht voor een vragenlijst en mist er oogcontact. Of iemand moet per se een veelomvattende labels accepteren, zoals ‘bipolair’, om hulp te kunnen krijgen.
Leegte – Deelnemer
Mensen voelen zich gezien of behandeld als leegte wanneer ze niet gezien of gehoord worden. Terwijl als deelnemer deel uitmaken van de samenleving een belangrijke bron van waardigheid is. Het is voor mensen vaak best moeilijk hulp te vragen, maar hulpverleners moeten prioriteiten stellen. Dit kan mensen het gevoel geven dat hun situatie veel erger moet worden voordat zij hulp kunnen krijgen.
Kind – Volwassene
Kwetsbare burgers ervaren regelmatig dat hun verhalen, kennis of vaardigheden niet serieus worden genomen. Dit leidt tot het gevoel als een onwetend kind beschouwd te worden in plaats van een gelijkwaardige volwassene. Een relatie met een professional is altijd ongelijk, er is immers een hulpzoekende en hulpgevende partij. Om je een volwassene te kunnen voelen is het belangrijk dat deze ongelijkheid niet te expliciet wordt.
Monster – (Professionele) vriend
De ervaring gezien of behandeld te worden als monster betreft momenten waarop mensen zich gezien voelen als gek, lui, vies of crimineel. Dit gebeurt wanneer ze met argwaan worden benaderd, in plaats van als een (professionele) vriend die mogelijk vertrouwd kan worden. Kwetsbare mensen lopen risico op stigmatisering als zij niet voldoen aan een maatschappelijke norm en worden vervolgens op basis van een negatief beeld, zoals ‘de luie werkloze’, afgewezen.
Bekijk animatie
Onderzoeksresultaten
Download het 
onderzoeksrapport ‘De Waardigheidscirkel’
Download de samenvatting van het onderzoeksrapport ‘De Waardigheidscirkel’
Lees meer over het proefschrift van Jante Schmidt, Jante Schmidt, The Dignity Circle. Towards a non-ideal approach of social dignity in the context of marginalisation and care, ISBN: 978-94-6483-667-7