Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies. Wij verzoeken u om cookies te accepteren. Meer info

Oratie Nicole Immler: ‘Om historisch onrecht te herstellen, is het nodig om onze blik te verruimen’

Onderzoek naar praktijken van rechtsherstel na mensenrechten schendingen

 

29 september 2022

 

Hoe zorgen we voor erkenning en herstel voor slachtoffers van structureel geweld, hun families en gemeenschappen? Wanneer voelen mensen zich gezien, gehoord en erkend? Deze vragen staan centraal in het onderzoek van prof.dr. Nicole Immler, hoogleraar Historical Memory and Transformative Justice aan de Universiteit voor Humanistiek. Donderdag 29 september sprak zij haar inaugurele rede uit met als titel The (Dia)logics of Recognition and Repair. “Onze kijk op erkenning is vaak te smal, te individualistisch. Het zou het herstelproces helpen als we nadenken over bredere vormen van erkenning.”


Download oratie onder aan het bericht.

Vici beurs

Nicole Immler ontving twee jaar geleden van NWO de prestigieuze VICI beurs voor een groot onderzoek naar praktijken van rechtsherstel na massale schendingen van mensenrechten, met als titel The Dialogics of Justice. Met deze beurs van 1,5 miljoen euro verricht zij met een team empirisch onderzoek naar allerlei civiele rechtszaken in en buiten Nederland, die gaan over erkenning en herstel. Het gaat om uiteenlopende zaken, zoals het koloniaal geweld in Indonesië, mislukte vredesmissies zoals die in Bosnië, (seksueel) misbruik in de katholieke kerk en de rechtszaken over milieuschade en mensenrechtenschendingen tegen Shell in Nigeria. Wat de zaken gemeen hebben: in alle gevallen zagen slachtoffers zich genoodzaakt om de gang naar de rechter te maken om erkenning te krijgen voor hun leed.  

Sociale dimensies

Het erkennen van leed wordt op deze manier steeds vaker in juridische termen aan de orde gesteld, en vervolgens vaak ook opgelost met financiële compensatie. Maar heeft een gang naar de rechter wel het gewenste effect? Brengt het de erkenning en het herstel waar de aanklagers eigenlijk om vragen? In haar oratie onderzoekt Nicole Immler de sociale dimensies van dit soort claims. Hierbij streeft ze er naar om samen met haar onderzoeksgroep verder te kijken dan de individuele slachtoffers. De onderzoekers willen juist ook de structurele aspecten van het onrecht bloot leggen die voor de slachtoffers van wezenlijk belang zijn. 

 

Hierbij nemen de onderzoekers de dialoog onder de loep tussen eisers en de aangeklaagde instellingen, zoals de staat, het leger, de kerk en de multinational. Dat is nodig om beter zicht te krijgen op de vraag hoe erkenning eigenlijk werkt en waarom veel slachtoffers zich nog miskend voelen - ondanks de erkenning die zij hebben gekregen. Voelen mensen zich in hun behoeftes gehoord? En zo niet, waar zijn zij naar op zoek?

Erkenning

Nicole Immler: “Erkenning gaat over het herstel van sociale relaties. Daarom is belangrijk om niet alleen te kijken naar de slachtoffers zelf, maar ook naar hun families en sociale omgeving, de aangeklaagde instituties zelf, het hele sociale web aan relaties. Zowel in het verleden als in het heden. Als je het potentieel van herstelmaatregelen wilt vergroten, is het nodig om je blik te verruimen. Wij zijn op zoek naar meer begrip. Hoe kun je bewerkstelligen dat beide partijen elkaar daadwerkelijk tegemoet komen en zich niet ingraven in hun standpunten? Hoe kun je er voor zorgen dat er ruimte komt voor meer stemmen in het verhaal? Het gaat over meer dan alleen slachtoffers tegenover daders. Het gaat bijvoorbeeld ook over het functioneren van onze instituties. Ik zou wensen dat in het debat zichtbaarder wordt dat erkenning van structureel geweld en herstel van relaties in het belang zijn van de hele samenleving.”

 

Prof.dr. Nicole Immler studeerde Geschiedenis en Cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Graz en promoveerde op het fenomeen Familiengedächtnis. Ze deed postdoc onderzoek naar de dynamiek tussen familieherinnering en herstelbeleid aan het Institut für Kulturwissenschaft in Wenen en de Universiteit Utrecht. Haar Marie Curie onderzoek aan het NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies ging over Narrated (In)Justice. Sinds 2014 werkt zij aan de Universiteit van Humanistiek en sinds 2020 leidt zij het NWO-VICI onderzoeksteam Dialogics of Justice over de rol van dialoog in erkennings- en herstelprocedures. Ze werkt op het snijvlak van Oral History, Memory Studies, Holocaust Studies, (Post)Koloniale Geschiedenis en Transitional Justice.

 

Zie ook: https://dialogicsofjustice.org/


PDF-bestandDownload oratie