Opening Academisch Jaar: over de ontwikkeling van onze moraal

5 september 2017

"Ik beschouw de ontwikkeling van onze moraal als een evolutionair project. Dat begon duizenden jaren geleden, en zal nooit afgelopen zijn. Iedereen moet zijn eigen weg hierin vinden. Je opleiding aan de universiteit kan je hierop voorbereiden.“ Maandag 4 september sprak de Brits-Amerikaanse filosoof Philip Kitcher studenten en medewerkers van de universiteit toe tijdens de feestelijke opening van het academisch jaar. U kunt de presentaties bekijken.

Philip Kitcher is John Dewey Professor of Philosophy aan de Columbia University in New York, en auteur van onder andere Life after faith, waarin hij een lans breekt voor positief humanisme. “Ik zie het humanisme als het innemen van een positieve houding, geen negatieve, atheïstische houding, waarin je alles wat met religie te maken heeft, afdoet als onzin.“ De wereld van waarden en ethiek is een mysterieuze wereld, maar hij benadert deze wel in de eerste plaats als een menselijke constructie. “We hebben als mensen samen te leven en dat gaat nu eenmaal niet gladjes.”

Kitcher is gefascineerd door de vraag waar het ethische project van ons mensen evolutionair vandaan komt en hoe het vorm krijgt. Hij wijst op de rol van opvoeding en onderwijs hierin. “Deze is van belang voor het ontwikkelen van je eigen autonomie, het zorgvuldig leren reflecteren op je eigen rol in het geheel, en vóór alles het leren omgaan met elkaar.”

Download de bijdrage van Philip Kitcher.

Erwin Kamp is hoofd van de humanistisch geestelijke verzorging in de krijgsmacht. Hij sprak een column uit over zogeheten Moral Injury bij veteranen, en haalde herinneringen op aan de militairen die hebben deelgenomen aan de VN missie in Srebrenica. “Wanneer veteranen in het nieuws zijn, wordt vrijwel direct gesproken over een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS)… Veel vaker spelen gevoelens van schuld en schaamte een rol.”

Hier zou in de nazorg meer oog voor moeten komen.“Alle zorg voor veteranen inrichten op basis van medische en juridische gronden is niet voldoende… Waar zij behoefte aan hebben is dat er iemand is die onbevooroordeeld naar hen luistert, die hen begrijpt, de tijd voor hen neemt en die met hen praat om de Moral Injury in hun leven een plaats te geven.”

Lees de column van Erwin Kamp.

Emy Spekschoor is masterstudente Humanistiek en was betrokken bij de restyling van de humanistische canon, een overzicht van de geschiedenis en de actualiteiten van het humanisme, binnenkort online. “Acht maanden lang heb ik mij ondergedompeld in de grote denkers en doeners binnen de humanistische traditie. Iets wat ik iedereen kan aanraden. Ik heb ontzettend veel geleerd, ik vond troost, inspiratie en ook zeker controversie. Uiteindelijk kwam ik tot één overkoepelende conclusie: onze stem en ons levensverhaal doen er toe.”

Lees de column van Emy Spekschoor

Muziek was er van de swingende Utrechtse Studenten Bigband.

Foto's: Arnaud Mooij

"Ik beschouw de ontwikkeling van onze moraal als een evolutionair project. Dat begon duizenden jaren geleden, en zal nooit afgelopen zijn. Iedereen moet zijn eigen weg hierin vinden. Je opleiding aan de universiteit kan je hierop voorbereiden.“ Maandag 4 september sprak de Brits-Amerikaanse filosoof Philip Kitcher studenten en medewerkers van de universiteit toe tijdens de feestelijke opening van het academisch jaar. U kunt de presentaties nalezen.