Promotie onderzoek: Praktische wijsheid is onmisbaar om goede medische zorg te verlenen

20 oktober 2020
Medisch vakmanschap is gebaseerd op wetenschappelijke kennis, evidence en lange ervaring, maar ook op talloze regels en richtlijnen, hoogwaardige technologische hulpmiddelen en op competenties. Toch zijn deze verworvenheden alleen niet voldoende voor het geven van goede medische zorg aan een individuele patiënt, met name niet in de huidige maatschappelijke complexiteit, zo ontdekte Marij Bontemps. Er is ook praktische wijsheid voor nodig: het vermogen om te bepalen en te doen wat goed is.
Marij Bontemps benoemt een aantal factoren waardoor praktische wijsheid zo belangrijk is geworden. Dat is in de eerste plaats omdat onze huidige zorg te eenzijdig gericht is op (meetbare) werkzaamheid, waardoor het zicht verdwijnt op wat in specifieke gevallen goed is. Verder omdat het algemene van richtlijnen en regels geregeld blijkt te wringen met een zorgvuldige afstemming op individuen in hun eigen context.
Een extra moeilijkheid is, dat medische zorg tegenwoordig niet meer louter verleend wordt door individuele zorgverleners maar ook door teams binnen netwerken. Die moeten dus ook praktische wijsheid laten zien. Tenslotte: omdat zorg- en maatschappelijke organisaties vaak meer belang hechten aan efficiëntie, soepele logistiek en een flink marktaandeel dan aan ‘goede zorg’, dreigen zij praktische wijsheid te miskennen en verdringen.
In haar onderzoek laat Marij Bontemps zien hoe praktische wijsheid zich voordoet, wat haar bevordert of tegenwerkt, en hoe ze geleerd kan worden tijdens het dagelijks werk. Ze toont wat er gebeurt als ze ontbreekt of juist floreert. Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek pleit ze voor een herwaardering van praktische wijsheid. Waar die wijsheid ontbreekt, moet ze worden geïntroduceerd en ontwikkeld. Dat geldt niet alleen voor medische praktijken, maar ook voor andere vakgebieden, zoals verpleegkunde, sociaal werk, management, bestuur en toezicht, het recht en de politiek.
Praktische wijsheid: de essentie van professionaliteit in medische praktijken (Practical wisdom: the vital core of professionalism in medical practices), ISBN: 978-90-9033603-9
De verdediging van het proefschrift vindt online plaats op 26 oktober 2020 aan de Universiteit voor Humanistiek, om 14.00 uur precies.
Kinderarts en ziekenhuisbestuurder Marij Bontemps observeerde dagelijkse medische praktijken in een algemeen ziekenhuis, en ontdekte dat praktische wijsheid onmisbaar is om in deze complexe netwerken goede medische zorg voor elkaar te krijgen. Op 26 oktober verdedigt zij haar proefschrift Praktische wijsheid: de essentie van professionaliteit in medische praktijken aan de Universiteit voor Humanistiek.