De grenzen van vrijwilligerswerk in de ouderenzorg
Hoe kunnen vrijwilligers het beste worden ingezet bij de begeleiding van eenzame ouderen? In opdracht van Movisie onderzochten Pien Bos en Anja Machielse van de Universiteit voor Humanistiek een maatjesproject, dat eenzame ouderen koppelt aan bezoekvrijwilligers. Zij brengen verslag uit van hun onderzoek in de publicatie Complexe verwachtingen. Vrijwillige maatjes voor eenzame ouderen.
Het onderzoek geeft inzicht in de werking van een interventie voor ouderen die vereenzamen en hun zelfstandigheid dreigen te verliezen. De interventie koppelt eenzame ouderen aan bezoekvrijwilligers - zogenaamde ‘maatjes’ - met als doel de ouderen meer zelfredzaam te maken.
Het onderzoek laat zien dat een succesvolle koppeling bijdraagt aan de kwaliteit van leven van de ouderen, maar dat er grenzen zijn aan de vrijwillige inzet. De vrijwilligers krijgen te maken met zware problematiek die welhaast professionele deskundigheid vereist. De verandermogelijkheden van de ouderen zijn gering en hun kwetsbaarheid neemt eerder toe- dan af. Ze hebben vooral behoefte aan emotionele begeleiding om hun situatie beter aan te kunnen.
Koppelingen zijn alleen succesvol als de wederzijdse verwachtingen van de ouderen en de vrijwilligers op elkaar aansluiten. Dit vraagt scherpe keuzes omtrent de doelgroep en het soort vrijwilligers dat wordt ingezet. De belangrijkste eisen aan de vrijwilligers zijn goede relationele vaardigheden en de bereidheid een langdurige verbinding met een oudere aan te gaan. Ook moet de professionele back-up van de vrijwilligers goed zijn geregeld.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Movisie in het kader van het onderzoeksprogramma ‘Inzicht in sociale interventies’. De interventie is geëvalueerd door middel van een etnografisch veldonderzoek met participerende observaties en interviews met ouderen, vrijwilligers en beroepskrachten. Het onderzoeksprogramma is gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Dr. Pien Bos is universitair docente Wetenschapstheorie, methoden en onderzoek.
Prof.dr. Anja Machielse is bijzonder hoogleraar Empowerment van kwetsbare ouderen.
Hoe kunnen vrijwilligers het beste worden ingezet bij de begeleiding van eenzame ouderen? In opdracht van Movisie onderzochten Pien Bos en Anja Machielse van de Universiteit voor Humanistiek een maatjesproject, dat eenzame ouderen koppelt aan bezoekvrijwilligers. Zij brengen verslag uit van hun onderzoek in de publicatie Complexe verwachtingen. Vrijwillige maatjes voor eenzame ouderen.