Minister Schippers neemt boek in ontvangst over Voltooid Leven van Els van Wijngaarden

23 november 2016

Op een uitverkocht symposium heeft minister Edith Schippers gisteren het publieksboek Voltooid Leven: over leven en willen sterven in ontvangst genomen van onderzoeker Els van Wijngaarden. Het boek is een bewerking van het proefschrift dat Van Wijngaarden die ochtend verdedigde aan de Universiteit voor Humanistiek, en beschrijft de ervaringswereld van ouderen die hun leven voltooid vinden en op een zelfgekozen moment willen sterven.

Minister Edith Schippers en Els van Wijngaarden

Titel van het Engelstalige proefschrift is Ready to give up on life. A study into the lived experience of older people who consider their lives to be completed and no longer worth living. 

Er is veel belangstelling voor dit onderwerp, mede ook omdat ministers Schippers en Van der Steur onlangs een brief stuurden naar de Tweede kamer waarin zij voorstellen om de euthanasiewet te verruimen. Zij vinden dat mensen die weloverwogen menen dat hun leven voltooid is, in staat moeten worden gesteld dit leven zelf te kunnen beëindigen, en legden het eerdere advies ‘Voltooid Leven’ van de adviescommissie onder leiding van Paul Schnabel naast zich neer.

Cees Grimbergen in gesprek met minister Schippers

In het onderzoek van Van Wijngaarden staan de verhalen van de ouderen zelf centraal. Zo geeft zij inzicht in wat mensen ten diepste bedoelen als ze zeggen dat hun leven voltooid is. Uit het onderzoek blijkt dat de beslissing van ouderen om zelf het leven te beëindigen vaak een existentiële worsteling is in plaats van een coherente som van calculerende en rationele overwegingen. Het is een ambivalent, grillig en dubbelzinnig proces waarin mensen uiteindelijk vaak alleen staan.

Op het symposium werd het onderwerp verder uitgediept onder leiding van dagvoorzitter Cees Grimbergen. Sprekers waren Hedy d’Ancona (oud-politica en initiatiefnemer Uit Vrije Wil), Vonne van der Meer (schrijver), Frits de Lange (ethicus), Gerbert van Loenen (journalist en publicist), Annemarieke van der Woude (geestelijk verzorger) en Herman Hoekstra (SCEN arts). Na ontvangst van het boek lichtte minister Schippers de kabinetsvisie op voltooid leven verder toe. (Korte toespraak van minister Schippers.)

Schrijfster Vonne van der Meer

Het doel van het symposium was het bevorderen van een genuanceerd, open gesprek over voltooid leven waarin verschillende kanten belicht werden. Als het promotieonderzoek van Els van Wijngaarden iets heeft blootgelegd, dan is het wel de complexiteit van het voltooide leven en de ambivalenties van de stervenswens die daarmee gepaard gaat. Hierdoor ontstond een debat waarin de complexiteit van het voltooide leven onderzocht werd. 

Het boek Voltooid Leven: over leven en willen sterven, is uitgegeven bij Atlas.

Hedy D'Ancona

Foto's: Lilian van Rooij 

Op een uitverkochte symposium heeft minister Edith Schippers gisteren het publieksboek Voltooid Leven: over leven en willen sterven in ontvangst genomen van onderzoeker Els van Wijngaarden. Het boek is een bewerking van het proefschrift van Van Wijngaarden en beschrijft de ervaringswereld van ouderen die hun leven voltooid vinden en op een zelfgekozen moment willen sterven.