De politieke betekenis van rellen in achterstandswijken
Het optreden van jonge relschoppers in achterstandswijken wordt door de politieke orde vaak geduid als ‘zinloos geweld’ dat ‘apolitiek’ is. Maar is dat ook zo? Femke Kaulingfreks onderzocht de politieke betekenis van ordeverstoring in achterstandswijken en keek naar een wijk in Parijs en een in Utrecht als voorbeeld. Maandag 25 november 2013 verdedigt zij haar proefschrift Making Trouble. Disruptive interventions of urban youth as unruly politics aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht.
Beluister een interview met Femke Kaulingfreks op Radio 1.
De achterstandswijken Kanaleneiland (Utrecht) en Grigny (Parijs) kwamen de afgelopen jaren regelmatig in het nieuws, omdat jongeren er de openbare orde verstoorden. De jongeren die bij deze gebeurtenissen betrokken waren, werden doorgaans niet gezien als politieke actoren, omdat ze geen duidelijke politieke ideologie aanhangen of politieke belangen naar buiten toe communiceren. Politici en media beschrijven spontane wanorde in wijken als Kanaleneiland en Grigny eerder als het resultaat van individueel afwijkend gedrag van de betrokken jongeren. Dat werd bijvoorbeeld duidelijk in de reacties op de rellen rondom Parijs in 2005 en Londen in 2011.
Is dit wel een vruchtbare benadering? vraagt Femke Kaulingfreks zich af. Precies deze reputatie van non-participatieve en apolitieke burgers maakt het makkelijk om deze en soortgelijke jongeren (en dan vooral jongens) aan te merken als buitenstaanders die buiten het politieke domein en de gemeenschap van “beschaafde burgers” vallen. Hiermee blijft het probleem bestaan dat jongeren in achterstandswijken zich niet vertegenwoordigd voelen door de institutionele politieke praktijk. Kaulingfreks stelt dat ook spontane gebeurtenissen die de openbare orde verstoren een politieke betekenis kunnen hebben, als ze laten zien wie het gevoel heeft niet mee te tellen in de maatschappij.
Kaulingfreks interviewde jonge mannen tussen de 15 en 25 jaar oud, en jongerenwerkers in Kanaleneiland in Utrecht en Grigny in de buitenwijken van Parijs, en analyseerde hun verhalen. “De stedelijke herrieschoppers worstelen om een waardige plek in de samenleving te verkrijgen. Willen we onze politieke institutionele praktijken daadwerkelijk representatief en levensvatbaar houden, dan moeten we open staan voor hervormingen. Dan heeft het geen zin om deze jongeren bij voorbaat al volledig buiten te sluiten. Hoe ongemakkelijk hun verhalen ook kunnen zijn.”
Femke Kaulingfreks (1981) studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en schreef haar proefschrift als assistent in opleiding aan de Universiteit voor Humanistiek. Op dit moment doceert ze politieke theorie aan de Webster University in Leiden en verricht ze onderzoek voor de Haagse Hogeschool. Ze werkte onder andere samen met partners als Forum, Hivos, Vrijwilligers Centrale Amsterdam en de Doetank.
Filmavond
Donderdag 28 november organiseert het Kosmopolis Institute van de UvH de filmavond Riots Reframed, met medewerking van onder andere Femke Kaulingfreks
Het optreden van jonge relschoppers in achterstandswijken wordt door de politieke orde vaak geduid als ‘zinloos geweld’ dat ‘apolitiek’ is. Maar is dat ook zo? Femke Kaulingfreks onderzocht de politieke betekenis van ordeverstoring in achterstandswijken en keek naar een wijk in Parijs en Utrecht als voorbeeld. Maandag 25 november 2013 verdedigt zij haar proefschrift Making Trouble. Disruptive interventions of urban youth as unruly politics aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht.