Terug

Rapport “Out of Our Hands”: Ervaringen van Palestijnse zorgprofessionals in oorlogstijd

Het rapport “Out of Our Hands” beschrijft de impact van de Israël-Gaza Oorlog op het werk van de verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, artsen en hun patiënten in het Palestijnse Augusta Victoria Hospital in Oost-Jerusalem.

“Van verpleegkundigen wordt verwacht dat ze in zware tijden hun patiënten een hart onder de riem kunnen steken. Nu ben ik zelf alle hoop verloren. Hoe kan ik mijn werk dan nog doen?” Aldus een verpleegkundige van het Augusta Victoria Hospital. Het ziekenhuis, een project van de Lutherse Wereldfederatie, is een van de zes Palestijnse ziekenhuizen in de stad die specialistische zorg verlenen aan patiënten uit de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook.

In de zomer van 2023 werd vanuit de Universiteit voor Humanistiek een onderzoek opgezet naar de morele stress van de medewerkers van het ziekenhuis. Hoe beïnvloedt de al jaren voortdurende bezetting hun dagelijkse werk in het ziekenhuis? De Israël-Gaza-oorlog maakt hun werk nog moeilijker. In het rapport “Out of Our Hands” vertellen de medewerkers over hun ervaringen in de afgelopen maanden.

Zorg onder druk

Ook als patiënten een verwijzing voor het Augusta Victoria Hospital hebben, is het niet vanzelfsprekend dat ze daar terecht kunnen. Om naar Jerusalem te reizen, zijn patiënten afhankelijk van Israëlische toestemming. In sommige gevallen komt die niet of te laat. Als een familielid een patiënt wil vergezellen, worden daar één en maximaal twee inreisvisa voor afgegeven. Bovendien moeten ook deze reisgenoten eerst afwachten of ze toestemming krijgen om naar Jerusalem te gaan. Het gevolg is dat patiënten vaak verstoken zijn van direct contact met familieleden.

Daarnaast zijn de benodigde bedden niet altijd beschikbaar. Het Augusta Victoria Hospital is deels afhankelijk van internationale donoren en die steun kan gegarandeerd. Zo trok de Amerikaanse president Donald Trump in 2018 alle financiële bijdragen aan de ziekenhuizen in Oost Jeruzalem in. Pas in 2022 werd de financiering weer opgestart. Wel wordt het ziekenhuis ondersteund door Palestijnen uit Jeruzalem via bijvoorbeeld vrijwilligerswerk en inzamelingsacties.

De gevolgen van de Israël-Gaza-oorlog

De huidige oorlog heeft de zorg verder onder druk gezet. Omdat Israël na de aanvallen van Hamas op 7 oktober 2023 de grens sloot, kunnen patiënten uit de Gazastrook Jerusalem niet meer bereiken. Gazanen die op dat moment voor behandeling in het ziekenhuis waren, kwamen in een niemandsland terecht. De ziekenhuismedewerkers zijn uitermate bezorgd over de patiënten die in Gaza zijn; pogingen om hen van medicijnen te voorzien zijn op niets uitgelopen. Ook maken zij zich grote zorgen over het lot van hun medezorgverleners in Gaza, in het bijzonder directe collega’s die in oktober op het punt stonden een kliniek voor kankerdiagnoses te openen. Ondertussen proberen ze de Gazanen die vastzitten in Jerusalem zo goed mogelijk op te vangen en te begeleiden.

Voor patiënten uit de Westelijke Jordaanoever is het reizen naar het ziekenhuis in Oost-Jerusalem door toegenomen kolonistengeweld en extra grenscontroles onveiliger geworden. Dit geldt ook voor de medewerkers die in de Westelijke Jordaanoever wonen en dagelijks op en neer forenzen. Om de eigen medewerkers te ondersteunen organiseert het ziekenhuis collectief vervoer en probeert het flexibel om te gaan met werkschema’s om hen zoveel mogelijk veiligheid te bieden. Onderlinge steun tussen collega’s is cruciaal om het vol te houden.

Het rapport “Out of Our Hands” bevat naast interviews met medewerkers ook aanbevelingen voor gezondheidszorg in vergelijkbare situaties. Het recht op gezondheidszorg moet voor iedereen gegarandeerd zijn. In de Palestijnse context is dat recht bovendien nauw verweven met de vrijheid om te reizen.

Het onderzoek werd gefinancierd door een XS-subsidie van NWO.

PDF-bestand Download het rapport "Out of Our Hands"