Onderzoek: Aandacht nodig voor impact coronacrisis op maatschappelijke positie van mensen met een licht verstandelijke beperking
14 april 2022
Tijdens de coronacrisis lag de samenleving herhaaldelijk stil. Beperkende maatregelen waren vaak extra zwaar voor mensen voor wie meedraaien in de maatschappij sowieso al minder vanzelfsprekend is. Onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek spraken mensen met een licht verstandelijke beperking over hun ervaringen. Ook hun familie en begeleiders werden geïnterviewd.
Impact van coronamaatregelen
Voor de bewoners van begeleide woongroepen waren de gevolgen van coronamaatregelen ingrijpend. Door de bezoekerssluitingen in de eerste crisismaanden moesten zij lang hun familie en vrienden missen. Wettelijke vertegenwoordigers konden niet meer bij bewoners langsgaan en daardoor minder goed beoordelen in hoeverre hun rechtspositie werd aangetast. Voor veel mensen met ambulante begeleiding werd ondersteuning tijdelijk online aangeboden. Geïnterviewden vertellen dat ze dit onpersoonlijk vonden en ze zich geremd voelden om hun gevoelens en ervaringen te delen via de computer.
Minder sociale contacten en ontwikkelingskansen
In de gesprekken beschreven veel mensen dat ze zich eenzaam hebben gevoeld. Ze misten de dagbesteding buiten de woning. Niet iedereen vond de alternatieve activiteiten die op de groep aan werden geboden leuk. Sommigen trokken zich terug op hun kamer. Ook werd de afwisseling en het naar buiten gaan gemist. Begeleiders vertellen dat de dagbesteding thuis voor sommige bewoners juist een gunstig effect had. Zij ervoeren meer rust. Bewoners, familie en begeleiders vertellen allemaal dat er veel niet mocht tijdens de coronacrisis. Waar normaal gesproken altijd gekeken wordt naar wat iemand wel kan en waar iedereen wordt aangemoedigd om dingen vooral te proberen, stond nu de veiligheid voorop. Begeleiders hadden er moeite mee dat ze de mensen met wie ze werken steeds moesten beperken in hun vrijheden. Mensen met een licht verstandelijke beperking leverden veel in tijdens de pandemie.
Iedereen telt mee
Nu de meeste coronamaatregelen zijn afgeschaft is het belangrijk dat iedereen weer mee kan doen in de maatschappij. Om de gelijke positie van mensen met een beperking te waarborgen, dient aandacht te worden geschonken aan de impact die de crisis op hen heeft gehad. Om inclusie te bevorderen is het van belang dat zij zich gezien voelen. Zonder publieke erkenning van de draagkracht die zij hebben getoond en de invloed van corona op hun leven kunnen sommigen het gevoel krijgen dat ze niet echt (meer) bij de samenleving horen. Het gevoel van niet meetellen is versterkt aanwezig doordat het voor velen lastig was om tijdens de crisis hun werk of vrijwilligerstaken te blijven uitvoeren. Door het gesprek aan te gaan wordt getoond dat hun stemmen tellen en kan de nasleep van de crisis beter in kaart worden gebracht. Om iedereen echt mee te laten doen, is het belangrijk oog te hebben voor de ervaringen van mensen met een beperking, hun familie en hun begeleiders.
Download rapport Beperkt meedoen
Download Verhalen uit het onderzoek in heldere taal
Bekijk ook
Zorgzaam uit de crisis
Voor het onderzoek Beperkt meedoen zijn 16 mensen met een licht verstandelijke beperking, naasten en begeleiders geïnterviewd. Het onderzoek is onderdeel van een breder onderzoek naar de impact van COVID-19 en het crisisbeleid op kwetsbare groepen. Dit onderzoek is uitgevoerd met financiële steun van ZonMw.’s Heeren Loo en Buro ErvaringsKracht van Cordaan hebben geholpen bij de uitvoering van het onderzoek.
Lees ook
Column van Adrienne de Ruiter op Zorgethiek.nu: “Er veranderde opeens heel veel voor ons”: Mensen met een beperking, familie en begeleiders over zorg in coronatijden
Foto: Hessel Rienstra, ’s Heeren Loo Ervaringsdeskundigen Regio Midden-Nederland
Het onderzoeksrapport 'Beperkt meedoen' onderstreept dat er onvoldoende aandacht is geweest voor de invloed van de pandemie en het crisisbeleid op bewoners van woongroepen en mensen met ambulante begeleiding. Het is belangrijk dat de overheid oog heeft voor de gevolgen die de crisis nu nog heeft voor mensen met een beperking en ervoor zorgt dat hun maatschappelijke positie wordt versterkt.
