De terugkeer van het Dikke-ik

Afgelopen week deed de 'dikke-ik' weer van zich spreken. Minister-president Mark Rutte haalde de term aan op een partijcongres van de VVD, sindsdien staan de media vol met het begrip, in 2005 geïntroduceerd door Harry Kunneman, in zijn boek 'Voorbij het dikke-ik. Bouwstenen voor een kritisch humanisme.' Kunneman is hoogleraar Sociale filosofie aan de Universiteit voor Humanistiek.

In dit boek rijst de vraag hoe voorbij het dikke-ik te komen: in naam van welke waarden kunnen de autonomie en onverzadigbaarheid van het dikke-ik in het dagelijks leven begrensd worden zonder diens eigenheid geweld aan te doen? In dit boek wordt deze vraag beantwoord vanuit een kritisch-humanistisch perspectief met behulp van de begrippen diepe autonomie, horizontale transcendentie, normatieve professionaliteit en maatschappelijk verantwoord organiseren. (Klik op de afbeelding voor meer informatie over het boek.)

Wat is er sindsdien gebeurd met deze notie van het dikke-ik? De ontwikkelingen op een rij:

Harry Kunneman gaf in 2005 een interview in Trouw, waarna de term in hetzelfde dagblad twee jaar later werd omarmd door PvdA-leider Diederik Samson, die het koppelde aan de idealen van de sociaal-democratie. Nu, 8 jaar later, heeft ook de VVD zich (gedeeltelijk) weten te vinden in het pleidooi voor nieuwe normen. 

Wat is er over van Kunnemans oorspronkelijke idee? Hij vertelde het afgelopen weekend in Trouw in het interview 'De man die het Dikke-ik introduceerde in de politiek'.

Inmiddels is de discussie uitgegroeid tot een aanstaand kamerdebat. Ook staat er op de site van HP / De Tijd een overzicht van de reacties op Rutte's toespraak, heeft Rob Wijnberg van De Correspondent aandacht besteed aan de discussie, en staat er op NPO Geschiedenis een interessant onderzoek naar de ontwikkeling van het begrip dikke-ik in Nederland sinds de jaren dertig van de vorige eeuw. 

Voor wie Kunneman zijn ideeën graag zelf ziet vertellen verwijzen wij naar opnamen van zijn hoorcolleges die online staan op deze website. We maakten er een korte introductie bij, samen met Omroep Human:

Afgelopen week deed de 'dikke-ik' weer van zich spreken. Minister-president Mark Rutte haalde de term aan op een partijcongres van de VVD, sindsdien staan de media vol met het begrip, in 2005 geïntroduceerd door Harry Kunneman, in zijn boek 'Voorbij het dikke-ik. Bouwstenen voor een kritisch humanisme.' Kunneman is hoogleraar Sociale filosofie aan de Universiteit voor Humanistiek.