‘Zorgverleners en ethici, bemoei je eerder met de ontwikkeling van domotica’

http://www.gerion.nl/bij-en-nascholing/13-nascholingscursussen/102-symposium-goede-zorg
Tegelijkertijd roept de toepassing van domotica ook ethische en juridische vragen op. Biedt domotica wel meer veiligheid? Wat betekent de toepassing van domotica voor de zorgrelatie? En wat zijn de gevolgen voor de individuele vrijheid en privacy? Wetgeving en normatieve richtlijnen ontbreken nog, waardoor het werkveld geen houvast heeft ten aanzien van de toepassing van domotica.
Dit proefschrift heeft daarom verkend wat goede zorg met toezichthoudende vormen van domotica in residentiele settings voor kwetsbare mensen inhoudt. Er werd speciaal aandacht besteed aan de perspectieven en ervaringen van het werkveld.
Uit de bevindingen blijkt dat hoewel de toepassing van toezichthoudende domotica voor kwetsbare mensen een omvangrijk ethisch debat oplevert, er nog nauwelijks consensus is onder zorgverleners en ethici. Tegelijkertijd weerspiegelen bepaalde beoogde voordelen en gevreesde nadelen van domotica niet altijd de huidige praktijk. Zo blijkt uit dit onderzoek dat enerzijds bepaalde domotica intensief gebruikt wordt door zorgverleners, anderzijds is men met andere toepassingen niet geneigd om risico te nemen, daarbij veiligheid boven zelfstandigheid stellend. Deze houding bleek gedeeltelijk voort te komen uit de angst die bestaat onder zorgverleners dat er zich incidenten zouden kunnen voordoen, wat tevens gevoed wordt door druk van buitenaf (zoals de politiek en de media). Ook werd de toegenomen bewegingsvrijheid niet door alle cliënten gewaardeerd en konden niet alle cliënten met deze nieuwe vrijheid omgaan, wat implicaties heeft voor het ontwerp van domotica.
Een van de aanbevelingen voor het werkveld is daarom niet te wachten op de komst domoticaproducten om vervolgens te beoordelen of ze wel of niet aan ethische normen voldoen, maar in plaats daarvan al mee te denken in een veel eerder (conceptueel) stadium, waarbij ethische input vanuit het werkveld de drijvende kracht achter het ontwerp van een product kan zijn.
Dit project is gefinancierd door: ActiZ; Dioraphte; Innovatiefonds Zorgverzekeraars; NutsOhra; Stichting Regionale Zorgverlening Zeeland; ’S Heerenloo; Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland; Vereniging ‘Het Zonnehuis’
Informatie
Exploring Good Care With Surveillance Technology In Residential Care For Vulnerable People
Promotie Alistair Niemeijer, woensdag 28 januari 2015, 15.45 uur
Aula Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam
Contact: Alistair Niemeijer, Email: a.niemeijer@uvh.nl
Bekijk de publicatie op de site van de Vrije Universiteit:
http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/52244
Toezichthoudende domotica, oftewel nieuwe woonzorgtechnologieën zoals bewegingsmelders, detectiechips of camerabewaking, zouden de langdurige zorg voor mensen met een dementie of een verstandelijke beperking goedkoper, beter en effectiever maken. Maar kunnen deze domotica de verwachtingen wel waarmaken? Alistair Niemeijer, universitair docent aan de Universiteit voor Humanistiek, verrichtte promotieonderzoek aan het VU Medisch Centrum naar zorgverlening met domotica bij kwetsbare mensen. Zijn advies: er moeten in een vroeger stadium ethische vragen gesteld worden bij de ontwikkeling van dit soort producten. Woensdag 18 januari 2015 verdedigt hij zijn proefschrift aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.