Opinie: ‘Millennials komen voor zichzelf op, gelukkig maar’

6 februari 2023

De term 'sociale onveiligheid' brengt discriminatie, seksuele intimidatie en kwetsende taal en prestatiedruk onder één noemer. Daardoor worden we gedwongen er op een nieuwe manier naar te kijken, vertrekkend vanuit de gevoelens van degenen die ze ondergaan. Zo schrijft Evelien Tonkens, hoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek, dit weekend in een opiniestuk in Trouw.

Klachten over sociale onveiligheid nemen sterk toe, ook in Nederland. Bij sommige mensen roept dit irritatie op, maar de toegenomen aandacht voor sociale onveiligheid is ook een teken van emancipatie, aldus Evelien Tonkens. Onder sociale onveiligheid vallen drie soorten problemen. Ten eerste racisme, seksisme en (seksuele) intimidatie. Tonkens: “Racisme, seksisme en (seksuele) intimidatie zijn allang wettelijk verboden, maar daarmee zijn ze nog niet de wereld uit. Er is wel veel meer openheid over en dat is een geweldige verworvenheid.”

De vlag van sociale veiligheid helpt millennials ook om werk- en prestatiedruk collectief aan de orde te stellen, vervolgt ze. “Tot voor kort hoorden die twee bij het universitair bestaan en daarmee lagen ze alleen op het bordje van de werknemer. Nu zijn het ook problemen van leidinggevenden en bestuurders. Ook dit is een grote emancipatoire verworvenheid. Niet alle leidinggevenden en bestuurders nemen hun verantwoordelijkheid al, dus er is nog veel te doen, maar de norm verschuift.”

Leerzaam

Tonkens: “Gesprekken met medewerkers over sociale veiligheid hebben me duidelijk gemaakt dat macht niet noodzakelijk corrumpeert, maar wel blind maakt. Als je zelf macht hebt, voel je dat niet. Het is als fietsen met wind mee. Je denkt dat je lekker bezig bent, tot je omdraait en voelt hoe hard het waait. De macht die ik niet voel, voelen medewerkers constant. Het is leerzaam om je daarvan bewust te worden.”

“Met de term sociale onveiligheid worden, naast intimidatie en discriminatie, ook subtielere uitingen van machtsongelijkheid aan de orde gesteld. Heel lang gold het als wellicht kwalijk, maar dan toch onvermijdelijk dat vrouwen of mensen met een migratie-achtergrond seksistische en racistische "grappen" te verdragen kregen. Die waren immers niet beledigend bedoeld. Het gold als normaal dat je in de sport of de media naar believen werd uitgescholden. Dat bazen en begeleiders zich grillig en onbeheerst gedroegen. Het is een enorme verworvenheid dat dit níet langer normaal is. De term 'sociale onveiligheid' helpt daarbij.”

Lees 'Millennials willen niet meer flink zijn en dat heeft de samenleving hard nodig', Trouw, 4 februari 2023

De term sociale veiligheid brengt discriminatie, seksuele intimidatie en kwetsende taal en prestatiedruk onder één noemer. Daardoor worden we gedwongen er op een nieuwe manier naar te kijken, vertrekkend vanuit de gevoelens van degenen die ze ondergaan. Zo schrijft Evelien Tonkens, hoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek, dit weekend in een opiniestuk in Trouw.