Handreiking rond afscheidsrituelen voor zorgverleners: 'Grenzen tussen levensbeschouwingen vervagen'
20 april 2020
Psychologe Joanna Wojtkowiak: "Er was heel veel vraag naar een handreiking hoe je rituelen kunt vormgeven in deze tijd. Geestelijk verzorgers en andere zorgverleners zitten met allerlei vragen als: Hoe geef je vorm aan afscheid als je er niet bij kunt zijn? Hoe begeleid je iemand die eenzaam aan het sterven is, bijvoorbeeld in een verpleeghuis of verzorgingstehuis? En hoe verzorg je voor een katholieke patiënt een afscheidsritueel, als je zelf een andere levensbeschouwelijke achtergrond hebt en de katholieke geestelijk verzorger op het moment van sterven niet beschikbaar is?
Zorgverleners moeten hierin handelen onder grote tijdsdruk. Ze moeten daardoor ook vaak rituelen verzorgen voor mensen die een levensbeschouwelijke achtergrond hebben waarin ze niet zijn opgeleid. We hebben het document samengesteld met de hulp van allerlei geestelijk verzorgers die hun ervaringen en tips hebben ingestuurd, en zijn gekomen tot een hulpmiddel dat focust op de meer universele rituelen. Een mooie ontwikkeling, vind ik, die de nadruk legt op onze overeenkomsten in plaats van verschillen. We zagen al dat de grenzen tussen levensbeschouwingen in de geestelijke verzorging vervagen. Dat is in deze tijd al helemaal zo.
We kregen zó veel mooie voorbeelden opgestuurd! Wat kunnen zorgverleners doen wanneer iemand eenzaam sterft? Hoe kun je condoleren zonder dat je handen schudt? Hoe begeleid je familie op afstand? Ik ben blij dat we dit document in korte tijd hebben kunnen samenstellen, en hoop dat we geestelijk verzorgers er mee kunnen ondersteunen."
‘Handreiking afscheidsrituelen voor geestelijk verzorger en zorgverleners in tijden van COVID-19’
Auteurs Joanna Wojtkowiak, Kyra Haerkens en Esli Jongen.
Raadplegen en downloaden op de site van VGVZ.
De Handreiking is een groeidocument.
Heb je aanvullingen? Mail deze dan naar: coronarituelen@vgvz.nl.
Lees ook een interview in Trouw met Joanna Wojtkowiak: 'Zelfs al is het eenmalig, dan nog kan het een ritueel zijn'
Hoe kun je als zorgverlener helpen afscheid te nemen onder grote tijdsdruk en in deze uitzonderlijke omstandigheden van de coronacrisis? De landelijke beroepsvereniging voor geestelijk verzorgers VGVZ publiceerde een handreiking rond afscheidsrituelen, samengesteld door universitair docente Joanna Wojtkowiak, masterstudente Humanistiek Kyra Haerkens en humanistisch geestelijk verzorger Esli Jongen. "We zien dat de grenzen tussen levensbeschouwingen vervagen."