Cookies

Deze website maakt gebruik van cookies. Wij verzoeken u om cookies te accepteren. Meer info

Onderzoek UvH ondersteunt sociale zorginnovaties

Mensen met een licht verstandelijke beperking of zwakbegaafheid lopen steeds vaker vast in onze maatschappij, zoals te zien is in de uitzending van Zembla ‘Liesbeth kan het niet meer volgen’ van 1 april 2015. De onderzoeksgroep Zorgethiek van de Universiteit voor Humanistiek voert onderzoek uit naar buurtinitiatieven van Stichting Prisma, die zich hard maakt voor mensen met een verstandelijke beperking.


De groep mensen met een licht verstandelijke beperking die permanent en structureel ondersteuning nodig hebben, groeit enorm. Zij redden het niet meer alleen in onze snelle en complexe maatschappij en worden daardoor in toenemende mate afhankelijk van (langdurige) zorg en ondersteuning. Dit kan leiden tot een plaats buiten of naast de samenleving, gebroken gezinnen, maar ook steeds hogere zorgkosten. Als antwoord op deze verontrustende ontwikkelingen ontwikkelt Prisma samen met anderen verschillende vormen van ondersteuning ‘in de wijk’ die deze groep mensen helpt (weer) een goed leven te leiden.

Onderzoek naar een zorgzame buurt
Een van die initiatieven, De Rode Loper, een dienstencentrum in de wijk Kaatsheuvel, wordt momenteel ondersteund door onderzoek van de groep Zorgethiek. Prof. dr. Frans Vosman en dr. Merel Visse voerden de afgelopen maanden samen met dr. Guus Timmerman, momenteel werkzaam bij de Stichting Presentie, een pilotstudie uit naar dit initiatief. In het pilotproject ‘Voor, met en door elkaar: op weg naar een zorgzame buurt’ onderzochten zij hoe buurtbewoners en organisaties zoals Prisma zoeken naar manieren om met elkaar samen te leven en te werken.

Het verhaal van Kees
Een goed voorbeeld is het verhaal van wijkbewoner Kees (pseudoniem). Kees wilde een groot feest tijdens de kerst organiseren, waarbij kerngezonde buurtbewoners en mensen met een beperking, samen zouden genieten van een goede maaltijd. Kees deed het, en iedereen droeg een steentje bij.  Maar dat ging niet vanzelf. Kees en andere initiatiefrijke mensen hebben bij de realisatie van hun initiatieven bijna dagelijks te maken met weerstand. Zij lopen vooral tegen muren op in hun contact met organisaties, zoals de gemeente.
Kees weet van doorzetten, maar hij zegt dat ‘andere straten’ niet goed weten hoe ze het moeten aanpakken. Ze kunnen volgens Kees niet met de weerstand omgaan. Verder hebben deze ‘andere straten’ en organisaties (zoals Prisma) soms ideeën, die voor buurtbewoners niet altijd interessant zijn. Gelukkig wordt naar hem geluisterd en schiet hij af en toe een idee af, maar hij pleit ervoor, dat meer stemmen gehoord worden.

Vijf inzichten
De vijf inzichten uit het project tot nu toe:
  1. Buurtbewoners en organisaties zoeken hard naar manieren om samen te werken, maar weten niet altijd hoe. Meer flexibiliteit van organisaties en regelgeving is nodig. Nieuwe samenwerkingsvormen groeien gestaag. Ondernemerschap biedt nieuwe kansen.
  2. Sociale initiatieven staan of vallen met kartrekkers en ‘olievrouwtjes’: mensen die verbindingen leggen en die doorzetten, ook bij tegenslag of geen gehoor.
  3. De tegenstelling tussen “wij” uit de buurt en “zij” van de organisaties, of “wij de gezonden” en “zij de beperkten” is te groot. Deze “wij-zij” uitspraken maken verschillen tussen buurtbewoners en initiatieven groter. Het maakt het bouwen van bruggen tussen mensen (onderling) en organisaties lastig.
  4. Het vertrouwen in ondersteuning door de gemeente is gering. Mensen hebben al heel vaak verteld wat men belangrijk vinden, ze zijn al zo vaak naar inspraakavonden geweest, maar zien er niets van terug. Beleid en onderzoek dienen de praktijk direct te ondersteunen.
  5. Meer aandacht voor het nadenken over ‘gemeenschappen’ is nodig. Welke nieuwe vormen van gemeenschap zien we opkomen? Het zijn gemeenschappen waar zorg voor elkaar wordt gedeeld (in plaats van wij-zij cultuur). Dit kan ondersteund worden via actieonderzoek, waaraan buurtbewoners, wijkteams, thuiszorg, mensen van de gemeente, schuldsanering, jeugdzorg en de dierenpolitie deelnemen. In dit voorbereidende project hebben wij daartoe enkele eerste stappen gezet.
Over de landsgrenzen heen
Het onderzoek wordt binnenkort vervolgd, ook over de landsgrenzen heen. Prisma heeft samen met regionale partners en een Duitse zusterinstelling in Hamburg, Duitsland, sinds enkele jaren initiatieven genomen rond nadenken over de wijk, de buurt en zorg voor mensen met een beperking. Ook de Hamburgse zusterorganisatie werkt sinds jaren wijkgeörienteerd en beide plekken kunnen veel van elkaar leren.

Informatie over het pilotproject
prof. dr. Frans Vosman f.vosman@uvh.nl
dr. Merel Visse, merel.visse@uvh.nl

Op woensdagavond 1 april is om 20.25uur op NPO2 een televisieuitzending met de Stichting Prisma en onder anderen Evelien Tonkens, hoogleraar Burgerschap en humanisering van de publieke sector, aan de Universiteit voor Humanistiek. Lees nieuwsbericht>

Mensen met een licht verstandelijke beperking of zwakbegaafheid lopen steeds vaker vast in onze maatschappij, zoals te zien is in de uitzending van Zembla ‘Liesbeth kan het niet meer volgen’ van 1 april 2015. De onderzoeksgroep Zorgethiek van de Universiteit voor Humanistiek voert onderzoek uit naar buurtinitiatieven van Stichting Prisma, die zich hard maakt voor mensen met een verstandelijke beperking.