Promotie Fons Klaase

Jarenlang werkte Fons Klaase als docent in het HBO-Social Work. De afgelopen jaren deed hij sociaal-filosofisch onderzoek naar de vraag wat goed sociaal werk is. Leidend hierbij is de gedachte dat professionele praktijkvragen niet volledig herleid kunnen worden tot technische vragen, maar ook (vaak impliciet blijvende) normatieve keuzes veronderstellen. Denk bijvoorbeeld aan het begeleiden van cliënten met schuldenproblematiek. Goed sociaal werk vereist dan ook een technische én een morele inzet. Fons Klaase doet een appèl op sociaal werkers om sociale rechtvaardigheid als de morele inzet van het beroep te beschouwen. En in hun dagelijkse werk zouden zij deze waarde kunnen bevorderen door bepaalde impliciete normativiteit in hun eigen werkwijze zichtbaar te maken en aan de orde te stellen. 

Vanuit de disciplineringstheorie van de Franse filosoof Michel Foucault is de impliciete normativiteit van wetenschappelijke, categoriserende termen als ‘autisme’, ‘weerstand’, ‘beperkt zelfredzaam’ zichtbaar te maken. Zo wordt zichtbaar hoe sociale problematiek (bijvoorbeeld arbeidsproblematiek) waarin de cliënt en andere partijen met elkaar verwikkeld zijn, herleid wordt tot een wetenschappelijk aantoonbaar individueel tekort van de cliënt. De vraag is nu: in hoeverre is er door een dergelijke individualiserende manier van ‘problem setting’ sprake van sociaal onrecht? Mede op basis van de theorie van Foucault over parrèsia, het vrijmoedig, risicovol waarheidspreken, heeft Klaase een socratisch-parrèsiastische werkwijze ontwikkeld om deze vraag aan de orde te stellen.