Over het nut van risicovol buitenspelen
4 september 2024
Als het gaat om spelen, zijn we vaak overbezorgd. Hierdoor zijn de mogelijkheden voor kinderen om risicovol te spelen in onze samenleving de afgelopen decennia sterk afgenomen. Terwijl uit onderzoek blijkt dat risicovol spelen een positief effect heeft op de gezondheid van kinderen, zowel fysiek als mentaal. "Het zit ingebakken in het kind om uitdagingen te zoeken op de toppen van hun kunnen", vertelt Van Rooijen het nrc. ,,Soms gaat het fout, dat weten kinderen. Vallen vinden ze niet erg, dan staan ze op en gaan ze weer verder. Maar een kind moet dat wel kunnen ervaren. Daar moeten wij voor zorgen."
Hoe kun je dat het beste doen, en hoe ga je hiermee om als professioneel begeleider? In zijn proefschrift onderzocht Martin van Rooijen de soms tegenstrijdige belangen van verschillende stakeholders bij het faciliteren van risicovol spel in naschoolse kinderopvang. Professionals, spelende kinderen, ouders, de opvang: ze hebben allemaal andere belangen en bevindingen. Hij ontwierp een model waarin zij ieder een rol spelen als potentiële actor van verandering. Het model kun je gebruiken om factoren te identificeren die van invloed zijn op Nederlandse professionals die toezicht houden op risicovol spel van kinderen.
Martin van Rooijen deed kwalitatief veldonderzoek in zeven Nederlandse naschoolse kinderopvanginstellingen, om de factoren van het model te verifiëren in de praktijk. Zo komt er meer begrip van de manier waarop kinderen kansen tot risicovol spel ervaren en kunnen er nieuwe en verbeterde benaderingen komen voor beleid en praktijk. De gerapporteerde resultaten wijzen er op dat de buitenomgeving meer aandacht nodig heeft, dat kinderen serieus genomen moeten worden in hun risicovol spel en dat hun begeleiders ondersteuning nodig hebben in hun autonomie om verrijkte risico-inschattingen te maken.
Short Bio
Martin van Rooijen (1966) werkte als manager in de naschoolse opvang, was opbouwwerker voor jongeren in achterstandswijken en werkte als speeltuinmedewerker en coördinator in 'bouwspeelplaatsen' in de stad Utrecht. Hij behaalde zijn master onderwijstheorie cum laude aan het Instituut voor Ecologische Pedagogiek en combineerde zijn werk met een deeltijd PhD-project aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij was betrokken bij Nederlandse netwerken van buitenspelen en kinderspelrechten en heeft een internationaal netwerk opgebouwd over risicovol spelen. In de afgelopen drie jaar heeft hij zijn visie op risicovol spel voor kinderen uitgedragen door professionals te trainen, ouders te informeren, onderzoek te doen en risicovol spel voor kinderen te faciliteren.
Lees ook
- Mama, help! Waarom risicovol buitenspelen goed is en hoe je ouders zover krijgt' (de Volkskrant, 8 juni 2024)
- In deze speeltuin is het de bedoeling dat kinderen een beetje gevaar lopen (nrc, 31 augustus 2024)
- Over het nut van risicovol buitenspelen, De Correspondent, september 2024
Foto 'brückensägen': Toni Anderfuhren
Symposium 25 september
Woensdag 25 september is er in Utrecht het symposium Risicovol Spelen / Risky Play, naar aanleiding van het promotieonderzoek. Het symposium vindt plaats in de wijk Lunetten, in en om Speeltuin Fort Luna, waarin zich De Rommelspeeltuin bevindt. Meer informatie op www.deblauweton.nl.
In nrc dit weekend een reportage uit de avonturenspeeltuin in Utrecht, die mede is opgezet door Martin van Rooijen. Martin promoveerde onlangs op een proefschrift aan de Universiteit voor Humanistiek over het belang van spelen met risico's. Op 25 september is er een symposium over risicovol spelen in en om Speeltuin Fort Luna in Lunetten, naar aanleiding van het onderzoek.
