dr. Andries Hiskes

Ik ben een interdisciplinair wetenschapper met een achtergrond in de literatuur- en cultuurwetenschappen, gespecialiseerd in esthetiek, affecttheorie en disability studies. Sinds februari 2025 ben ik als universitair docent verbonden aan de vakgroep Zorgethiek bij de Universiteit voor Humanistiek. Hiervoor werkte ik als Hoofddocent Inclusie & Participatie bij de opleiding Verpleegkunde aan De Haagse Hogeschool. Daar gaf ik o.a. les op het gebied van narrative medicine, participatieve gezondheidszorg en disability studies. Ook ontwikkelde ik samen met Tom Maassen de minor The Art of Caring, waarin studenten van verschillende kunstacademies samenwerkten met studenten uit zorgopleidingen (verpleegkunde, huidtherapie, voeding en diëtetiek) omtrent het thema 'care'. 

Na het behalen van een master in Comparative Literature and Literary Theory aan de Universiteit Leiden ontving ik in 2018 een PhD-onderzoeksbeurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) als onderdeel van het Promotiebeurs voor leraren-programma. In mijn promotieonderzoek aan de Universiteit Leiden onderzocht ik de relatie tussen affect, esthetiek en de leesbaarheid van disability. Daarbij analyseerde ik hoe culturele teksten en kunstwerken onze waarneming en interpretatie van gehandicapte lichamen beïnvloeden en hoe deze lichamen op hun beurt bestaande representatiepraktijken ondermijnen en herconfigureren. Tijdens mijn promotieonderzoek was ik fellow aan The Institute for World Literature van Harvard University en de School of Criticism and Theory aan Cornell University.

Ik ben mede-initiatiefnemer en organisator van The Politics of Disablement Summer School, een onderdeel van de internationale Utrecht Summer School aan de UvH. Ik heb presentaties en workshops gegeven aan universiteiten in Europa, waaronder Stockholm, Boedapest, Rome, Aarhus, Limerick, Mälardalen, Utrecht, Edinburgh, Amsterdam en Karlstad, en in de Verenigde Staten, waaronder Chicago, Boston en Ithaca. Binnen de Universiteit Leiden was ik betrokken bij de LUCAS PhD Council, de redactie van het LUCAS Graduate Journal en de LUCAS Impact Committee, waar ik me inzette voor de valorisatie van academisch onderzoek. Daarnaast ben ik lid van het Creative-Critical Approaches to the Health Humanities-consortium, dat in 2023 een Incubator Grant ontving van de Nederlandse Onderzoeksschool voor Literatuurwetenschap (OSL). In 2025 ontving ik de 'Best Thesis Award' van OSL voor mijn proefschrift, Disability and Its Affective Affordances.

De komende jaren zal ik bijdragen aan de verdere ontwikkeling van zorg-ethisch en -esthetisch, cultuurwetenschappelijk en artistiek onderzoek aan de UvH. In dit kader ben ik betrokken bij de samenwerking tussen de UvH en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) rond Meaningful Artistic Research. Mogelijke samenwerkingen met potentiële promovendi, postdocs en andere onderzoekers met interesse in deze thema’s zijn van harte welkom.

Tijdens mijn promotieonderzoek aan de Universiteit Leiden (Disability and Its Affective Affordances: Deformity, Decay, Disruption, Distortion) onderzocht ik hoe culturele teksten en artefacten onze lees- en interpretatiepraktijken rondom het gehandicapte lichaam vormgeven. Centraal in dit onderzoek stond de relatie tussen affect, esthetiek en de leesbaarheid (legibility) van disability: hoe wordt disability gerepresenteerd, hoe roept het affectieve reacties op en hoe beïnvloeden deze reacties de manier waarop we het waarnemen en interpreteren?

Mijn onderzoek stelde dat disability niet slechts een object van representatie is, maar actief de normen en structuren van herkenning, aanwezigheid en participatie ondermijnt. Dit onderzocht ik aan de hand van vier kernconcepten die nauw verbonden zijn met disability in esthetische en culturele discoursen: het misvormde (deformity), verval (decay), ontregeling (disruption) en vervorming (distortion). Elk van deze concepten fungeert als een lens om te analyseren hoe disability de verwachtingen rondom visuele herkenbaarheid, agency en representatie uitdaagt.

Door middel van close reading van literaire teksten en andere kunstwerken bracht ik in kaart hoe affectieve responsiviteit een cruciale rol speelt in het proces van esthetische waardering en interpretatie. Disability functioneert niet enkel als een afwijken van normatieve esthetische kaders, maar als een kracht die ons dwingt om deze kaders fundamenteel te heroverwegen. Mijn onderzoek leverde daarmee een bijdrage aan het bredere veld van disability studies, affecttheorie en de esthetiek door disability niet alleen als een sociaal of medisch fenomeen te benaderen, maar ook als een esthetisch vraagstuk.

In mijn huidige onderzoek richt ik mij op de relatie tussen de diversiteit in lichamelijke capaciteit en hoe we dit cultureel 'vertalen' in sociale en politieke representatie. Disability roept de vraag op in hoeverre de normativiteit die aan representatie verbonden is, mensen uitsluit die niet voldoen aan de impliciete eisen ervan. Ik onderzoek hoe disability ons dwingt om representatie niet als een vanzelfsprekend of sluitend proces te beschouwen. Ik verken daarbij hoe mensen die niet kunnen voldoen aan normatieve representatiepraktijken alsnog culturele, politieke en esthetische structuren beïnvloeden en transformeren.

Peer reviewed:

- Hiskes, A.R. (2024) Affects as Affordances: Disability and the Genres of the Actionable.

Frontiers in Sociology: Sociology of Emotion.

www.frontiersin.org/journals/sociology/articles/10.3389/fsoc.2024.1410248/abstract

- Hiskes A.R. (2024) This is Only Delay: The Celebratory Epideictic and the Act-Like in Mary

Szybist’s Annunciations. FRAME: Journal of Literary Studies.

www.frameliteraryjournal.com/37-1-get-lit-a-celebration-issue/37-1-andries-hiskes/

- Hiskes A.R. & Shimon O.B. (2022), Stuck together: a Correspondence on Protocols between

Scholars and Objects. Somatechnics 12(3): 185-199 (4). Open Access available via

scholarlypublications.universiteitleiden.nl/access/item%3A3502394/view

- Hiskes A.R. (2022) Een sprekende poëzie: affectieve ascese in het werk van Jeroen Mettes. In

Buijs S., Ieven B. (eds.) Vluchtlijnen van de poëzie. SEL-Reeks no. 16 Gent: Academia Press.

179-194. Open Access available via

scholarlypublications.universiteitleiden.nl/handle/1887/3283706

- Hiskes A.R. (2021) Semblances of intimacy: separating the humane from the human through

reading Blade Runner 2049. Journal of Posthuman Studies 5(1): 19-38. Open Access available

via scholarlypublications.universiteitleiden.nl/access/item%3A3214559/view

- Hiskes A.R. (2020), Prosthetic performatives: reading disability’s discomfort through emotives

and affect patterns in ‘Jane Eyre’. Textual Practice 35(12): 1941-1956. Open Access available

via: www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/0950236X.2020.1786717

- Hiskes A.R. (2019), The Affective Affordances of Disability, Digressions: Amsterdam Journal of

Critical Theory, Cultural Analysis, and Creative Writing 3(2): 5-17. Open Access available via:

scholarlypublications.universiteitleiden.nl/access/item%3A2909087/view

- Hiskes A.R. (2019), Disabling Language and the Nuances of Stigmatization, American Journal of

Bioethics Neuroscience 10(2): 94-96. Open Acces available via:

scholarlypublications.universiteitleiden.nl/access/item%3A2910308/view

- Hiskes A.R. (2017), Grotesque Genius: The Aesthetics of Form and Affect in Mary Shelley’s

Frankenstein. In: Boletsi M., Sage T. (Eds.) Subjects Barbarian, Monstrous, and Wild:

Encounters in the Arts and Contemporary Politics. Thamyris/Intersecting: Place, Sex and Race

no. 32 Leiden and Boston: Brill. 165–179.


Research Portal University of Humanistic Studies

- Lid Historisch college FNI: www.venvn.nl/historisch-college-fni/