Atheïstisch-Humanistische vereniging De Vrije Gedachte
Vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte
Vrijdenkersvereniging De Dageraad
| Periode | (1827) 1856-1963 (2005) |
| Omvang | 10,1 meter |
| Locatie archief | Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) |
| Toegang | Archief Vrijdenkersvereniging "De Dageraad" |
| Raadpleging | vrij |
Inleiding
De Vrije Gedachte, tot 1958 De Dageraad genaamd, wordt beschouwd als de oudste humanistische organisatie van Nederland. Vrijdenkersvereniging De Dageraad werd opgericht in 1856 om ongehinderd door enig dogma, in het bijzonder dat van de protestantse en rooms-katholieke kerk, te zoeken naar waarheid. Het deïsme, dat veel van de leden aanvankelijk nog aanhingen, werd al binnen het eerste decennium van haar bestaan losgelaten ten gunste van een nadrukkelijk goddeloos wereldbeeld.
De Dageraad streed al voor de Tweede Wereldoorlog voor gelijke behandeling van buitenkerkelijken en de bevordering van medemenselijkheid in zijn algemeenheid. Een aantal strijdpunten van de vereniging in deze periode waren: actie tegen de officiële bekrachtiging van de eed ('Zo waarlijk helpe mij God almachtig'), de afschaffing van de dienstplicht, het legaliseren van crematie, het verplicht stellen van openbaar onderwijs en de emancipatie van vrouwen. De Dageraad initieerde ook voorzieningen voor buitenkerkelijken als de levensverzekeringsmaatschappij 'Aurora' (vernoemd naar de Romeinse godin van de dageraad) en de Weezenkas.
Na de Tweede Wereldoorlog zette de vereniging haar strijd voort, maar nu in samenwerking met de nieuw gevormde humanistische organisaties Humanitas en het Humanistisch Verbond. Vandaag de dag definieert de vereniging het vrijdenken als: humanisme op atheïstische grondslag. Derhalve draagt zij momenteel de naam 'Atheïstisch-Humanistische Vereniging De Vrije Gedachte'.
Inhoud
Vergaderstukken, correspondentie, jaarverslagen, stukken betreffende organisatie en activiteiten, publicaties, knipsels, dossiers omtrent verschillende thema's e.d.
Inventaris
Archief Vrijdenkersvereniging "De Dageraad"
Bijzonderheden
Een deel van het archief is verloren gegaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. De inventaris heeft betrekking op ca. 7 meter van het totale archief. Neem voor meer informatie contact op met het IISG.
Zie ook:
Relevante links
De website van De Vrije Gedachte