Praag, Jaap van (1911-1981)

Jacob Philip (Jaap) van Praag (Amsterdam, 11 mei 1911 — Utrecht, 12 april 1981) was een Nederlands politicus (PvdA) en vooral bekend als de oprichter van het Humanistisch Verbond, waarvan hij van 1946 tot 1969 ook voorzitter was.

 

Van Praag werd geboren als oudste zoon van de gymnastiekleraar Manus van Praag (geb. 1884) en van de fröbellerares Sara Vleeschhouwer (geb. 1880). Beiden waren van Joodse afkomst, maar niet godsdienstig. Na een studie Letteren en Wijsbegeerte, waarvoor hij (cum laude) slaagde, ging hij aan de slag als leraar Nederlands. Hij was lid, waaronder een tijdje voorzitter, van de Jongeren Vredes Actie ( JVA), waar hij mensen leerde kennen met wie hij na de oorlog het HV oprichtte. Van Praag was voor de oorlog lid van de SDAP.

 

In 1941 schreef hij zijn dissertatie over Henriëtte Roland Holst. De promotie vond pas plaats in 1946, want in de oorlogsjaren was hij tussen 1943 en 1945 ondergedoken. Nadat Van Praag gearresteerd werd en toch vrij kwam door hulp van mede JVA-er Daan D`Àngremond.


In zijn onderduiktijd schreef Van Praag het boek Modern humanisme: een renaissance? De daarin verwoorde levensovertuiging vormde de basis voor het in februari 1946 opgerichte Humanistisch Verbond.

Lees meer over Jaap van Praag:

  

Van Praag trouwde in 1936 met Martje Harmke Hoff. Uit hun huwelijk werden twee kinderen geboren.

 

College Werkelijkheid en  waarheid van vermoedelijk 06-12-1971 van Jaap van Praag

Onderwerpen:

*  Achtergrond Humanisme, vrijheid, Sartre, existentie, determinisme, causaliteit, fatalisme;

PDF-bestandBeschrijving college 1971 van Jaap van Praag              

AudioAudiobestand college 1971 van Jaap van Praag           


Jaap van Praag is te horen  in een radiobewerking uit 1982 van een interview-reeks  van 4 delen die Casper Vogel met hem had in 1975: 

Interview-reeks 1975 van Jaap van Praag door Casper Vogel  (radiobewerking in 1982)  deel 1

Onderwerpen:

*  Achtergrond van Van Praag, sfeer in het gezin waar hij uit kwam. Ouders Van Praag;

*  Met 15 jaar alle boeken van Multatuli gelezen;

*  Schweitzer, 2e bron van inspiratie naast Multatuli;

*  Zelfbeeld en een soort levensplan;

*  Attitude: niet overvragen, bescheiden opstellen, maar geen duimbreed afwijken;

PDF-bestandBeschrijving interview-reeks 1975 van Jaap van Praag           deel 1

AudioAudiobestand interview-reeks 1975 van Jaap van Praag        deel 1


Interview-reeks 1975 van Jaap van Praag door Casper Vogel  (radiobewerking in 1982)  deel 2

Onderwerpen:

*  Rond 24 jaar: Petitie tegen Nazi propaganda in Rembrandt theater

*  Heldendom;

*  Lidmaatschappen

*  Vredesvraagstukken;

*  Eerste rede over wapenindustrie in Haarlem;

*  Visie op kennis;

*  1933 mede-redacteur De Jonge Gids;

*  1934: Herontdekking  humanistische Marx;

*  1936: Plan van de Arbeid;

*  Vriendschappen

*  Daan D´Angremond

*  Vanaf 1933 had Van Praag  geen illusie dat er  geen oorlog zou komen. Toch kinderlijk plezier met bijna niets.

PDF-bestandBeschrijving interview-reeks 1975 van Jaap van Praag          deel 2

AudioAudiobestand interview-reeks 1975 van Jaap van Praag       deel 2 


Interview-reeks 1975 van Jaap van Praag door Casper Vogel  (radiobewerking in 1982)  deel 3

Onderwerpen:

*  1941: Zwager mr. Vrind als gijzelaar gefusilleerd

*  Bij uitbreken oorlog in Dordrecht.

*  Afvoeren van Joden, begin 1941

*   Geleidelijke voorstelling Humanistisch Verbond

*  Visie op eigen rol bij oprichting Humanistisch Verbond

PDF-bestandBeschrijving interview-reeks 1975 van Jaap van Praag          deel 3

AudioAudiobestand interview-reeks 1975 van Jaap van Praag       deel 3


Interview-reeks 1975 van Jaap van Praag door Casper Vogel  (radiobewerking in 1982)  deel 4

Onderwerpen: Het leven is de moeite waard

*  Balans opmaken van ideeën aan het eind van de oorlog. 

*  Jaap vindt zichzelf geen revolutionair.

*  Functie van heden in verhouding tot verleden en toekomst.

*  Geen geloof in echte kennis van het echte zijn.

*  Humanistisch Verbond

*  Opvattingen over onderwijs, socialisme.

*  Wereld is niet ideaal en zal het nooit worden.

*  Analogie huwelijk en politiek.

PDF-bestandBeschrijving interview-reeks 1975 van Jaap van Praag              deel 4

AudioAudiobestand interview-reeks 1975 van Jaap van Praag          deel 4


Radiogesprek in 1978 tussen Jan Rutgers, Rie Eleveld en Jaap van Praag

Onderwerpen: (Religieus) Humanisme

*  Over niet religieus zijn en humanistisch zijn;

*  Is religie alleen voor mensen die in een god geloven?

*  Over het wel willen behouden van de zingeving van godsdienst;

*  Religieus Humanisme;

*  Of diepe gevoelsmomenten strijdig zijn met een rationele kijk op de wereld;

*  Of mensen religieus humanisme prettiger zouden vinden.

PDF-bestandBeschrijving gesprek Van Praag, Rutgers en Eleveld          

AudioAudiobestand gesprek Van Praag, Rutgers en Eleveld       


Radiointerview met Bert Gasenbeek over Jaap van Praag in 1997

Onderwerpen:

*  De studiedag over Jaap van Praag in 1997,

*  Van Praags drijfveren, zijn doelstellingen en strategie

PDF-bestandBeschrijving interview     Bert Gasenbeek            

AudioAudiobestand Interview  Bert Gasenbeek          

  

Interview in 1980 met Jaap van Praag, Bert Boelaars, Arend-Jan Waarlo en Elleke Zelle

Interview naar aanleiding van het afscheid van Jaap van Praag als bijzonder hoogleraar Humanistiek aan de Universiteit van Leiden (1965 tot 1980).

Onderwerpen:

*  Humanistisch Verbond,

*  Humanisme en politiek,

*  Humanistische geestelijke verzorging.

PDF-bestandBeschrijving interview 1980 van onder andere Jaap van Praag              

AudioAudiobestand interview 1980  van onder andere Jaap van Praag           


Laatste college van Jaap van Praag Humanistisch Opleidingsinstituut te Culemborg 1980

Onderwerpen:

*  Humanistisch Geesteshouding, beschouwen en beleven;

*  Kern levensovertuiging; axioma’s (zie ook: J.P van Praag : Om de geestelijke weerbaarheid van humanisten. Humanistische erfgoed deel 5, pag. 78. Papieren tijger;2009)

PDF-bestandBeschrijving laatste college 1980 van Jaap van Praag              

AudioAudiobestand laatste college 1980 van Jaap van Praag           


Voorlaatste college van Jaap van Praag deel 1

Onderwerpen:

*  Humanisme; theorie en praktijk; humanistiek; persoonlijk  humanisme

PDF-bestandBeschrijving (voor-)laatste college deel 1  van Jaap van Praag              

AudioAudiobestand (voor-)laatste college deel 1 van Jaap van Praag           

 

Voorlaatste college van Jaap van Praag deel 2

Onderwerpen:

*  Humanisme; theorie en praktijk; humanistiek; persoonlijk humanisme

PDF-bestandBeschrijving (voor-)laatste college deel 2  van Jaap van Praag              

AudioAudiobestand (voor-)laatste college deel 2 van Jaap van Praag          

 

Radioprogramma 1981 over Jaap van Praag naar aanleiding van zijn overlijden.

Jan Brandt Corstius, Anton Constandse, Marian van der Schaaf, Bob Weischvis (Hivos) en Rob Tielman vertellen over Van Praag naar aanleiding van zijn overlijden.

Onderwerpen:

*  Hoe men op het idee kwam van Humanisme en het Humanistisch Verbond

*  Jan Brandt Corstius over het waarom van het Humanistisch Verbond

*  Over Jaap van Praag en zijn idee over wat mensen kunnen worden

*  over hoe Van Praag raad kon geven

*  over de ideeën van Van Praag

*  Anton Constandse over het nieuwe aan de ideeën van Van Praag

*  over de activiteiten en het werk  van Van Praag

*  over de persoonlijke contacten van Van Praag

*  Jaap van Praag en HIVOS

*  Jaap van Praag en ABAL

*  Rob Tielman over Jaap van Praag

*  De erfenis van Jaap van Praag

PDF-bestandBeschrijving radioprogramma 1981 over Jaap van Praag    

AudioAudiobestand radioprogramma 1981 over Jaap van Praag    


Jacob Philip (Jaap) van Praag (Amsterdam, 11 mei 1911 — Utrecht, 12 april 1981) was een Nederlands politicus (PvdA) en vooral bekend als de oprichter van het Humanistisch Verbond, waarvan hij van 1946 tot 1969 ook voorzitter was.