Direct naar inhoud
  • Home
  • Projecten
  • Perspectieven op de doodswens van ouderen die niet ernstig ziek zijn

Perspectieven op de doodswens van ouderen die niet ernstig ziek zijn

De Universiteit voor Humanistiek en het Julius Centrum van het UMCU hebben in 2019 samen onderzoek gedaan naar de doodswens bij ouderen die niet ernstig ziek zijn, in het kader van de discussie over ‘voltooid leven’.  Deze specifieke doodswens is onderzocht vanuit zowel het perspectief van mensen zelf, als vanuit het medisch perspectief van huisartsen. Onder grote media aandacht is het onderzoek gepresenteerd op 30 januari 2020. 

Beschrijving

In het onderzoek zijn ruim 20.000 burgers van 55 jaar en ouder gevraagd een vragenlijst in te vullen. Daarnaast heeft er diepgravend kwalitatief onderzoek plaats gevonden. Ook is er vragenlijstonderzoek verricht onder huisartsen.

Projectleider van het onderzoek was dr. Els van Wijngaarden. Zij deed eerder kwalitatief onderzoek naar de ervaringswereld van ouderen die hun leven als voltooid beschouwen. Dit nieuwe onderzoek bouwt hierop voort. Het onderzoek vindt plaats in opdracht van het ministerie van VWS en wordt gefinancierd door ZonMw. Het thema hulp bij zelfdoding in geval van ‘voltooid leven’ is al jaren onderwerp van maatschappelijk debat.

In 2016 heeft de Commissie Schnabel zich gebogen over de vraag hoe de Euthanasiewet zich verhoudt tot hulp bij zelfdoding bij mensen die hun leven voltooid achten. De commissie stelde dat de huidige wetgeving in veel gevallen ruimte biedt voor hulp bij zelfdoding. Ook een stapeling van ouderdomsklachten kan namelijk een medische grondslag zijn voor euthanasie. Het kabinet heeft onderzoek laten uitvoeren naar de omvang en omstandigheden van de groep mensen voor wie de huidige wetgeving geen ruimte lijkt te bieden voor hulp bij een zelfgekozen levenseinde.

Belangrijke onderzoeksvragen zijn: hoe vaak komt het voor dat relatief gezonde mensen van 55+ geen levensperspectief meer ervaren en als gevolg daarvan een sterke doodswens hebben? Welke existentiële, sociale en medische factoren en omstandigheden spelen een rol? In hoeverre biedt de huidige euthanasiewet voor deze mensen een mogelijkheid, bijvoorbeeld omdat er sprake is van een forse stapeling van ouderdomsklachten? En wat zijn overeenkomsten en verschillen tussen mensen die wel en mensen die geen doodswens hebben?

Resultaten

De resultaten zijn 30 januari 2020 gepresenteerd in het rapport Perspectieven op de doodswens bij voltooid leven: de mens en de cijfers, dat is aangeboden aan minister Hugo de Jonge.

Onderzoekers

Partners

In dit project werkte de Universiteit voor Humanistiek samen met het Julius Centrum van het UMCU. Projectleider Els van Wijngaarden van de Universiteit voor Humanistiek vertelde bij aanvang van het project: “Wij vormen een sterk, multidisciplinair team van medische en geesteswetenschappelijke onderzoekers. Samen gaan wij deze specifieke doodswens onderzoeken vanuit zowel het perspectief van mensen zelf, als vanuit het medisch perspectief van huisartsen. “

Zie ook:

Bekijk de projectpagina met rapportages en Veelgestelde vragen op de site van ZonMw.

(Mede)financiering

Het onderzoek vond plaats in opdracht van het ministerie van VWS en werd gefinancierd door ZonMw.