Oratie Caroline Suransky: Pluralisme en rechtvaardigheid in het onderwijs

Onderwijs kan niet neutraal zijn in tijden van ecologische crises, ongelijkheid en polarisatie, stelt hoogleraar Caroline Suransky. In haar oratie Education at a Crossroads: Diversity, Equity and Inclusion in the Anthropocene pleit ze voor humanistisch onderwijs dat ons helpt een rechtvaardigere en duurzamere toekomst voor te stellen.

In haar inaugurele rede brengt Caroline Suransky twee thema’s samen die ook allebei als een rode draad door haar eigen leven lopen: pluralisme en rechtvaardigheid. Pluralisme, aldus Suransky, is een pedagogische praktijk die dialoog en ongemak omarmt. Tegelijk is het een analytische lens waarmee je kijkt voorbij tegenstellingen, een epistemologische houding die diverse kennistradities eert, en een politieke horizon waar kennis en politiek samenkomen. Rechtvaardigheid, de tweede rode draad, is onlosmakelijk verbonden met ecologische en sociale kwesties.

Perspectief

Suransky onderzoekt hoe we pluralisme en rechtvaardigheid in het onderwijs een duidelijke plek kunnen geven. Ze baseert zich op denkers als Arjun Appadurai, Achille Mbembe en Bruno Latour. Appadurai helpt ons om naar de gelaagdheid te kijken van globalisering, waarbij duidelijk wordt dat het lokale en het globale met elkaar verwoven zijn.

Mbembe en Latour helpen ons om de wereld te zien als een ruimte van herbezinning en verbeelding. Vanuit Mbembe’s dekoloniale gedachtengoed leren we erfenissen van overheersing en uitsluiting kritisch te bevragen, terwijl Latour laat zien hoe mens en aarde diep met elkaar verbonden zijn. Samen openen zij een perspectief waarin we een toekomst kunnen verbeelden die recht doet aan zowel menselijke als ecologische diversiteit.

Suransky illustreert haar ideeën met persoonlijke verhalen die laten zien hoe levenservaring en theorie met elkaar in dialoog gaan. Ook komt ze met drie voorbeelden uit haar onderwijspraktijk: het Woke en Weerstand project aan de Universiteit voor Humanistiek, het Atelier geïnspireerd door de filosofie van Bruno Latour en het Zuid-Afrikaanse citizen science project Diamonds on the souls of their feet.

Caroline Suransky is hoogleraar Educatie met een bijzondere aandacht voor Diversiteit, Rechtvaardigheid en Inclusie, en bijzonder hoogleraar aan de Stellenbosch University. Ze heeft ruime internationale ervaring in onderwijsvernieuwing en publiceert over dekolonisatie, epistemische rechtvaardigheid, pluralisme en educatie. Aan de Universiteit voor Humanistiek vervult ze als eerste een leerstoel met een onderwijsprofiel. Ze sprak haar inaugurele rede uit op woensdag 12 november 2025.