De docent als lerende – vernieuwing in het ICT-onderwijs
4 juni 2025
Hoe kunnen ICT-docenten hun vakgebied bijbenen in een wereld waarin technologie voortdurend verandert? In zijn promotieonderzoek introduceert Reza Esmaili een vernieuwende aanpak waarin docenten niet alleen kennis overdragen, maar zelf actief blijven leren, in samenwerking met studenten en professionals uit het werkveld. Op 4 juni verdedigt hij zijn proefschrift Actieonderzoek naar absorptiecapaciteit in het ICT-beroepsonderwijs aan de Universiteit voor Humanistiek.
Als docent en onderwijsmanager van de ICT opleiding aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) ervoer Reza Esmaili dagelijks hoe er een kennis-mismatch kon ontstaan tussen ICT docenten en het ICT-beroepenveld. De technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat er in het beroepenveld continu nieuwe skills worden gevraagd van de ICT-docenten. Tegelijkertijd hebben de docenten weinig ruimte voor actuele kennisontwikkeling, gegeven de werkdruk vanuit het bestaande onderwijs. Bovendien wordt een curriculum vastgelegd voor vier jaar en is het lastig om dit aan te passen.
In zijn onderzoek introduceert Reza een vernieuwende samenwerking tussen de HvA en ICT-bedrijven. Hierin worden teams gevormd waarin studenten, docenten en professionals samen actuele vraagstukken aanpakken. Uniek aan deze aanpak is dat docenten niet alleen de rol van begeleider hebben, maar ook actief deelnemen als lerende. “De rol van de docent verandert fundamenteel,” stelt de onderzoeker. “Door zelf weer te leren en samen met studenten en professionals kennis te ontwikkelen, ontstaat een continue wisselwerking tussen onderwijs en praktijk.”
Een lerende omgeving creëren
Reza beschouwt het actueel houden van kennis tussen het ICT beroepsonderwijs en het ICT beroepenveld als een vraagstuk van absorptiecapaciteit, zowel van organisaties als van individuen. Hij onderzocht de mechanismen die deze capaciteit beïnvloeden, aan de hand van vier opeenvolgende cycli van actie-onderzoek:
- Samenwerking opzetten: HvA en ICT-bedrijven bouwen aan een duurzame samenwerking.
- Teams bij bedrijven: Studenten, docenten en professionals werken samen, met de docent als procesbegeleider.
- Docenten als lerenden: De docent neemt naast studenten een actieve, lerende rol aan.
- Innovatielab: In een centrale leeromgeving op de HvA werken alle partijen samen aan innovatieve projecten.
De aanpak zorgde voor een dynamische leeromgeving waarin docenten voortdurend hun kennis actualiseren. Reza: “Door samen met studenten en professionals te werken aan realistische vraagstukken, blijft het onderwijs niet alleen relevant, maar wordt het een proeftuin voor innovatie. Het onderzoek laat zien dat het mogelijk is om het ICT-onderwijs actueel en toekomstbestendig te maken. Door docenten niet enkel als kennisoverdragers, maar als actieve lerenden te positioneren, wordt een duurzame brug geslagen tussen onderwijs en de snel veranderende ICT-wereld.”
Reza Esmaili werkte 27 jaar als docent en onderwijsmanager van de ICT-opleiding aan de Hogeschool van Amsterdam en Avans+ Hogeschool. In deze rol ontwikkelde hij samen met docenten en het beroepenveld meerdere hbo-opleidingen, waarbij hij actief bijdroeg aan het afstemmen van het onderwijs op de behoeften van de arbeidsmarkt.
Hoe kunnen ICT-docenten hun vakgebied bijbenen in een wereld waarin technologie voortdurend verandert? In zijn promotieonderzoek introduceert Reza Esmaili een vernieuwende aanpak waarin docenten niet alleen kennis overdragen, maar zelf actief blijven leren, in samenwerking met studenten en professionals uit het werkveld. Op 4 juni verdedigt hij zijn proefschrift ‘Actieonderzoek naar absorptiecapaciteit in het ICT-beroepsonderwijs’ aan de Universiteit voor Humanistiek.
