Masterclass Toezichthouden voorbij de codes

Omvang: 5 dagen en 1 online (avond)sessie.
Start: 25 maart 2026
Aantal deelnemers: maximaal 14
Kosten: € 3.750 (10% korting per deelnemer bij twee of meer deelnemers vanuit één Raad)
Na deelname: een universitair erkend certificaat en 35 PE-punten

Inhoud

De context van toezicht

Private en publieke organisaties worden geconfronteerd met uiteenlopende verwachtingen: een gezonde financiële basis, zorg voor relaties intern en extern, en duurzame waarde creatie voor alle stakeholders. Toezichthouders en commissarissen staan in deze tijd voor de opgave om verantwoorde waardenafwegingen te maken en besluiten te nemen die gericht zijn op meer dan continuïteit van de organisatie; op een duurzame bijdrage aan een humane samenleving.

Raad van Toezicht/Commissarissen

Toezichthouders en commissarissen dragen samen de eindverantwoordelijkheid, maar zijn ook individueel aansprakelijk. Dat legt zowel op de Raad als geheel, als op ieder lid afzonderlijk, een grote verantwoordelijkheid en druk. Goed toezicht vraagt daarom niet alleen om collectieve kwaliteit, maar ook om individuele wijsheid.

Elke toezichthouder speelt een actieve rol in het realiseren van een goed functionerende RvT/RvC, in de samenwerking met het bestuur, in de verbinding met de organisatie en in de relatie met stakeholders. Daarnaast wordt van ieder lid verwacht dat hij of zij kan interveniëren wanneer irrationele of disfunctionele processen binnen de Raad de besluitvorming ondermijnen.
Juist in deze context zijn academische kennis, zicht op bestuurlijke verhoudingen, praktijkinzicht en persoonlijke integriteit onmisbaar. Samen vormen zij het fundament voor een handelingsrepertoire dat toezichthouders beter toerust voor hun complexe en vaak schijnbaar onmogelijke opgave.

Onze visie op toezichthouden

Toezicht is een positie die onvermijdelijk gepaard gaat met status, macht en druk. Om die verantwoordelijkheid goed te dragen is doorleefde kennis noodzakelijk: inhoudelijke kennis van de materie, inzicht in de sociale en bestuurlijke context én zelfkennis. Daarnaast vraagt goed toezicht om een stevige moreel-ethische basis, zodat status, macht en druk op een integere en verantwoorde manier worden gehanteerd.

Codes bieden nuttige richtlijnen voor het naleven van de bestuurlijke en juridische regels, maar zijn slechts een vertrekpunt. Deze verdiepende masterclass gaat ervan uit dat deelnemers de codes kennen en legt de nadruk op wat daarna nodig is: bestuurlijk en verantwoordelijk handelen voorbij de letter van de code.

Leerlijnen

Tijdens het programma werken deelnemers aan hun eigen praktijktheorie van toezichthouden, opgebouwd langs twee geïntegreerde leerlijnen:

1. De kennis- en reflectie-leerlijn
   Deze leerlijn omvat geeft state-of-the-art academische kennis op relevante kennisdomeinen. Hoogleraren en wetenschappers verzorgen interactieve colleges. In gezamenlijke reflectie worden kennis, onderzoek en actuele vraagstukken met elkaar verbonden en verdiept.
2. De praktijkleerlijn
   In deze leerlijn worden de inzichten uit de eerste leerlijn verder verdiept op de betekenis voor de weerbarstigheid van de dagelijkse praktijk. van deelnemers worden gezamenlijk vanuit praktische wijsheid verder gebracht. Daarbij wordt o.a. gewerkt met casuïstiek, concrete bestuurlijke vraagstukken met de nodige dilemma’s en paradoxen, ingebracht door kerndocenten én deelnemers zelf.

Binnen het programma ontmoet u ervaren docenten en begeleiders, evenals mede-deelnemers die zelf toezichthouder zijn. Zij brengen hun kennis en ervaring in, zoeken verdieping en ontwikkelen samen met u praktische wijsheid als essentie van goed toezicht.

Na afloop

Na afloop van het programma beschikken deelnemers over een scherper zicht op de professie van toezichthouden, de eisen die daaraan verbonden zijn en een verdiept inzicht in de eigen rol. Zij hebben een stevig fundament gelegd voor verdere ontwikkeling door systematische reflectie op eigen casuïstiek, gecombineerd met actuele academische kennis en relevante literatuur.
Daarnaast vormt het programma een voedingsbodem voor een blijvende community van commissarissen en toezichthouders. Binnen dit netwerk wordt kennis en ervaring gedeeld en wordt gezamenlijk gewerkt aan de verdere professionalisering en verdieping van het toezicht.

Voor wie?

Dit programma is bedoeld voor commissarissen en toezichthouders die de basisprincipes van de codes beheersen, en bereid zijn zich verder te ontwikkelen in de essentie van goed toezicht: bestuurlijk handelen, integriteit, zingeving en het omgaan met ethische dilemma’s in de bestuurskamer. Deze opleiding is ook te volgen samen met collega’s van een Raad.

De masterclass richt zich op toezichthouders die belangstelling voor de relatie tussen menselijk floreren (humanistiek) en reflectie op professioneel toezicht en willen werken aan:

• besluitvorming die recht doet aan maatschappelijke ontwikkelingen en gericht is op lange termijn waarde creatie voor alle stakeholders;
• effectieve vormen van zelfreflectie op de rol en positie als commissaris;
• integriteit en handelen op basis van ethiek en moraliteit, met oog voor zingeving en betekenisgeving;
• verantwoord toezicht in situaties waarin uiteenlopende waarden en belangen botsen.

Startniveau: academisch of equivalent.

Opbouw en programma

De opleiding bestaat uit 5 modules van een dag (van 14.00 tot 20.00 uur) en na de derde module, een online module ‘Toezicht aan het werk’ waarvan de inhoud met de deelnemers in overleg wordt bepaald (van 19.00 tot 21.00). Het totale programma heeft een looptijd van 6 maanden (locatie Utrecht), met maximaal 14 deelnemers. Het programma is ook in overleg met de kerndocenten te volgen met meerdere collega’s (max 3) uit eenzelfde Raad.

Elke module omvat de volgende elementen: actuele kennis over het onderwerp met een interactief college door een inhoudsdeskundige gevolgd door verdieping op de betekenis voor eigen positie en handelen.

Modules

Praktische informatie

Locatie

Het programma vindt plaats aan de Universiteit voor Humanistiek in het centrum van Utrecht.

Data in 2026

• 25 maart
• 16 april
• 28 mei
• 10 juni (online ’s avonds van 19-21 uur)
• 25 juni
• 17 september

Kosten

€ 3.750,–
Bij 2 of meer deelnemers vanuit één Raad geldt een korting van 10% per deelnemer.

Certificaat

Na het voltooien van het programma ontvang je een universitair erkend certificaat van deelname van de Universiteit voor Humanistiek.

PE-punten

Deelname aan het programma staat voor 35 PE punten.

Informatie en inschrijven

Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Gerda van Dijk, g.vandijk@UvH.nl of Rob van Eijbergen, r.vaneijbergen@UvH.nl.

Voorafgaand aan de inschrijving vindt er een online intake-gesprek plaats voor de optimale samenstelling van de groep.

Vragen?

Mail academie@uvh.nl

Annuleringsvoorwaarden

Annulering dient per e-mail via academie@uvh.nl te gebeuren. Na inzending van het aanmeldingsformulier geldt een wettelijke bedenktijd van 14 dagen, waarin de aanmelding zonder kosten of verplichtingen geannuleerd mag worden. Bij annulering tot 4 weken voor aanvang is 10% van de deelnamekosten verschuldigd. Bij annulering na 4 weken voor aanvang dienen de deelnamekosten volledig te worden voldaan en bestaat er geen recht of aanspraak op terugbetaling.