Politicoloog Menno Hurenkamp duidt de denkbeelden van ‘soevereinen’

Sinds corona zijn de ‘soevereine’ burgers niet meer weg te denken, de ‘vrije mensen van vlees en bloed’ die uit overtuiging niks met de overheid te maken willen hebben. Waar gaat het deze ‘soevereinen’ om? Hoe moeten we tegen hun gedrag en denkbeelden aankijken? In zijn nieuwste boek Namens wie spreekt u? duidt hoogleraar Menno Hurenkamp dit politiek verschijnsel. Op NPO Radio1 ging hij hierover in gesprek met presentator Jort Kelder.

In zijn nieuwe boek laat Menno Hurenkamp op verhelderende wijze zien hoe soevereinen cruciale burgerschapsidealen als ‘autonomie’ en ‘authenticiteit’ en ook politieke middelen als ‘representatie’ en ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ verbasteren, maar ook hoe de opdracht eigen verantwoordelijkheid te dragen, zelf te denken en kritisch te zijn daaraan ten grondslag ligt.

Hoe opportunistisch ingestoken de ‘soevereine’ strategieën en opvattingen misschien ook zijn, we kunnen niet negeren dat hun verhaal als een kritiek gezien kan worden op het gebrek aan responsiviteit in democratie, verzorgingsstaat en rechtsstaat dat al zeker tien jaar op de agenda staat. Daarom is het belangrijk om goed naar ze te kijken, ook al is er de verleiding om er lacherig over te doen, aldus Menno Hurenkamp.

Menno Hurenkamp is hoogleraar Democratie als mensenwerk aan Universiteit voor Humanistiek. Hij is auteur van een reeks publicaties, waaronder het samen met Jan Willem Duyvendak geschreven Macht der gewoonte. Populisme in de polder (Amsterdam University Press, 2022), en met Evelien Tonkens het burgerschapshandboek Nu mag ík even (Boom, 2021).

Namens wie spreekt u? Het burgerschap van ‘soevereinen’ nader verklaard, Menno Hurenkamp, uitgeverij Van Gennep 2025, mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Gesprek met Jort Kelder

Zaterdag 6 september ging Menno Hurenkamp in gesprek met Jort Kelder voor het radioprogramma dr Kelder & Co.