Over geestelijke verzorging in onze moderne wereld

Het onlangs verschenen Chaplaincy for a plural world. Humanistic perspectives geeft inzicht in het beroep van geestelijke verzorging in onze moderne wereld. Het wisselt theorie af met praktijk en geeft een inkijkje in verschillende methodes waarmee je mensen kunt begeleiden in hun oriëntatie op het leven. Carmen Schuhmann licht toe.

Het boek is geschreven door Carmen Schuhmann, Annelieke Damen, Gaby Jacobs, Marishelle Lieberwerth en Joanna Wojtkowiak, onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek. Carmen Schuhmann: “Het boek gaat over geestelijke verzorging in post- seculiere samenlevingen. Hiermee bedoelen we samenlevingen waarin religie niet meer het voor de hand liggende of meest gebruikte referentiekader is voor mensen om hun weg te vinden in het leven. We streven naar een inclusieve kijk op geestelijke verzorging. Het gaat om allerlei levensbeschouwingen, zowel religieus als niet-religieus, of een combinatie. Het boek is niet alleen bedoeld voor geestelijk verzorgers, maar ook voor andere professionals, vrijwilligers, studenten en geïnteresseerden.”

Oriënteren

“Het boek grijpt terug op een lange geschiedenis van humanistische geestelijke verzorging zoals deze is ontwikkeld in Nederland, een van de meest geseculariseerde landen in de wereld. Iedereen probeert in het leven een eigen plek te vinden, zich te oriënteren. Dat is niet altijd even gemakkelijk, er kan van alles gebeuren waardoor je je oriëntatie kwijt raakt. Geestelijke verzorging is een beroep waarbij je mensen ondersteunt in deze oriëntatie.”

“We kijken niet alleen naar de psychologische kant, ook onderzoeken we hoe ‘belichaming’ een rol speelt. Oriënteren begint immers vanuit je lichaam. Ook is de sociaal-culturele omgeving van invloed, we krijgen allerlei opvattingen mee over wat het betekent om een goed leven te leiden. Deze opvattingen kunnen behulpzaam zijn, maar soms zijn ze schadelijk omdat ze bepaalde groepen marginaliseren. Dat alles maakt geestelijke verzorging tot een complex beroep waarbij je niet alleen op individueel niveau mensen probeert te helpen, maar ook iets probeert te bereiken in organisaties en de samenleving in het algemeen.”

Theoretische basis

“We ontwikkelen een theoretische basis voor het beroep geestelijk verzorger. Daarbij wisselen we theorie steeds af met voorbeelden uit praktijken. Elk hoofdstuk is geschreven met een geestelijk verzorger als co-auteur. Allerlei methodes komen aan bod. Denk aan één op één begeleiding, maar ook aan groepswerk, het werken met rituelen, het opleiden van andere mensen, het werken in organisaties, en ook het politieke niveau komt aan bod: hoe kun je sociale rechtvaardigheid bevorderen? We hopen dat we mensen hiermee inspireren en dit prachtige beroep verder brengen.”

Boekinfo

Chaplaincy for a plural world. Humanistic perspectives. Carmen Schuhmann, Annelieke Damen, Gaby Jacobs, Marishelle Lieberwerth, Joanna Wojtkowiak (Routlegde, 2025).