Essay Femmianne Bredewold: realistisch naar relaties kijken

“Zorgzame gemeenschappen, omzien naar elkaar; je kunt geen beleidsnota, visiedocument of meerjarenplan openslaan of het gaat erover. Zorg voor elkaar wordt op veel plekken bejubeld en geprezen. Maar wat betekent dit écht en wat vraagt het van ons?” Dit vraagt Femmianne Bredewold zich af in een nieuw essay in de Correspondent naar aanleiding van de jaarlijkse Ben Sajet-lezing.

Femmianne Bredewold is werkzaam als Bijzonder hoogleraar Samenleven met verschil bij het Ben Sajet Centrum en als universitair hoofddocent en onderzoeker aan de UvH: “We zijn door en door relationele wezens. Laten we elkaar dan ook zo benaderen.”

Femmianne stuitte de afgelopen jaren op allerlei voorbeelden waar de sterke focus op het individu naar voren komt. Waar sprake is van, wat zij ‘relationele vervreemding’ noemt. Denk aan zorginstellingen waar familieleden alleen op bezoekuren langs mogen komen. Of cliënten met een verstandelijke beperking die zomaar moeten verhuizen zonder aandacht te besteden aan de relaties die ze hebben opgebouwd. De individuele insteek ziet ze ook terug in veel gebezigde beleidstaal als ‘eigen kracht’ en ‘zelfredzaamheid’.

“Juist daarom is er iets anders nodig: een samenleving die beter begrijpt wat zorgrelaties betekenen, die vanuit relaties denkt, en een zorgsysteem waarin relationeel denken centraal staat.” Femmianne neemt in het essay op grond van jarenlang onderzoek naar zorgrelaties drie misvattingen die ze in dagelijkse zorg- en welzijnspraktijken tegenkomt onder de loep.

Met het persoonlijke verhaal van Gerard en José als rode draad laat het essay zien hoe relationele vervlechting werkt – en waarom de huidige benadering van zorg soms juist relationele schade aanricht. “Wie de zorg wil verbeteren, moet realistisch naar relaties durven kijken.”