Afscheidscollege Joep Dohmen over zijn filosofische reis en het belang van Levenskunst
Joep Dohmen (1949) vertelt in zijn rede over zijn beweegredenen om filosofie te studeren en welke filosofische reis hij heeft afgelegd. Hij heeft het over Nietzsche, zijn loopbaan, ethiek, film, en Bildung. Maar ook over goed ouder worden, ouderen, autonomie, humanistiek en humanisme. De opnames van zijn afscheidsrede zijn opgenomen in samenwerking met het Humanistisch Verbond.
Dohmen is studeerde filosofie in Utrecht, Berlijn en Leuven. In 1992 was hij medeoprichter van Filosofie Magazine en adjunct-hoofdredacteur tot 1998. In 1994 promoveerde hij op Nietzsche over de menselijke natuur (Kampen, Kok 1994). Sinds 1998 is hij verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek, van 2007 tot 2015 was hij er hoogleraar. Sinds 2010 is hij als adviseur in dienst van het Humanistisch centrum voor onderwijs en opvoeding (Stichting HVO), en tegenwoordig als lector.
In 2002 verscheen de anthologie Over levenskunst. De grote filosofen over het goede leven (17e druk, 2013). Centraal in zijn filosofische activiteit staat de ontwikkeling van een bestaansethiek (levenskunst), een moraal waarin de ethiek van de zorg voor zichzelf, de zorgethiek en de deugdethiek met elkaar zijn geïntegreerd. Concrete toepassingen daarvan zijn projecten van morele educatie (Bildung van jongeren), en de kunst van het ouder worden (Senior Academy). Kernthema’s in de bestaansethiek zijn: autonomie, authenticiteit, deugden, geluk, houding, motivatie, tijd, vrijheid, zelfverwerkelijking, zelfzorg en zingeving.
Levenskunst is maatschappelijk urgent. We hebben dringend behoefte aan een nieuwe bestaansethiek. Aldus Joep Dohmen bij zijn afscheid als hoogleraar wijsgerige en praktische ethiek van de Universiteit voor Humanistiek.